VINACHEM

Cơ quan quản lý thực phẩm của Liên minh châu âu đã cập nhật chỉ thị hướng dẫn bảo vệ người tiêu dùng trước các chất per floroalkyl và polyfloroalkyl (PFAS) trong thực phẩm. Khuyến cáo mới nhất của Cục An toàn thực phẩm châu âu (EFSA), công bố ngày 17.9.2020, đã đặt ra giới hạn đối với sự phơi nhiễm kết hợp 4 chất PFAS là perflorooctanoit (PFOA), perflorooctan sulfonat (PFOS), axit perflorooctanoit (PFNA) và axit perflorohexan sulfonic (PFHxS). Trước đó EFSA đã đưa ra khuyến cáo về các giới hạn riêng rẽ đối với PFOA và PFOS.

Giới hạn mới theo khuyến cáo của EFSA đối với 4 chất PFAS kết hợp là 4,4 ng/kg thể trọng/tuần. EFSA đưa ra số liệu này dựa trên tính chất của PFAS làm suy giảm sự đáp ứng miễn dịch của con người đối với vắc-xin. Trái lại, năm 2018 khi công bố hướng dẫn về PFAS trong thực phẩm, EFSA cho rằng mức cholesterol tăng cao là tác động chính đối với sức khỏe.

PFAS là một nhóm lớn gồm hàng ngàn hợp chất kỵ nước, không hoà tan trong lipid hoặc các dung môi không phân cực trong tự nhiên, cực kỳ bền do sức mạnh của liên kết carbon-flo, vì thế không bị phá vỡ trong môi trường và cơ thể con người. Chúng phân bố rộng rãi ở khắp mọi nơi do độ hòa tan trong nước cao. PFAS được tìm thấy ở nhiều sản phẩm như hàng dệt may, bao bì thực phẩm, chảo chống dính, bọt cứu hoả,… và nhiều thực phẩm, nhất là cá, hoa quả và trứng. Con người tiếp xúc với PFAS chủ yếu là do ăn phải thực phẩm hoặc sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm.

4 hóa chất mà EFSA nêu lên trong bản đánh giá rủi ro của mình là những chất PFAS có mặt trong thực phẩm, có thể tích luỹ sinh học trong cơ thể con người. Nhưng thức ăn chỉ là một trong những nguồn phơi nhiễm PFAS. Bên cạnh đó, việc hấp thụ bụi hoặc thở không khí trong nhà cũng có thể đóng vai trò quan trọng.

Năm 2019, Cục quản lý Thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) đã tiến hành một cuộc khảo sát 16 chất PFAS trong các sản phẩm thịt, sữa, ngũ cốc và các loại thực phẩm khác. Nhưng cơ quan này tuyên bố là không thể đưa ra kết luận từ những dữ liệu đó, vì quy mô lấy mẫu hạn chế. Mặc dù vậy, FDA cho rằng không có dấu hiệu cho thấy hàm lượng PFAS tìm thấy trong thực phẩm có thể tạo thành rủi ro đối với sức khỏe con người.

Theo FDA, những báo cáo ban đầu về hàm lượng axit peflorooctanoic cao trong bánh chocolate và sữa chocolate là do sử dụng phương pháp phân tích không chính xác. Khi FDA kiểm tra lại các sản phẩm đó với phương pháp đã điều chỉnh thì thấy hàm lượng PFAS thấp hơn mức giới hạn phát hiện.

LH
Theo Chemistry & Industry, 9/2020