VINACHEM

Theo các nhà quan sát thị trường, công nghiệp hóa chất Mỹ đang trải qua năm 2020 đầy khó khăn trước đại dịch COVID-19, những căng thẳng chính trị gia tăng, những lo ngại về dư thừa công suất, đồng thời phải chuẩn bị cho sự dịch chuyển theo xu hướng công nghệ số trong thời gian tới.

Sản lượng hóa chất giảm

Tình trạng phong tỏa do đại dịch COVID-19 trên thế giới đang làm giảm nhu cầu hóa chất và trì hoãn các kế hoạch đầu tư trong sản xuất hóa chất.

Từ giữa tháng 3/2020, kinh tế Mỹ đã nằm trong tình trạng phong tỏa diện rộng do virut corona, tốc độ tăng trưởng kinh tế có khả năng sẽ giảm 4% trong năm nay. Trong thông báo mới đây, Hội đồng hóa chất Mỹ (ACC) cho rằng sản xuất hóa chất tại Mỹ cũng sẽ giảm tương tự. Theo ACC, nhiều công ty hóa chất tại đây sẽ cắt giảm việc làm và tạm dừng các chương trình đầu tư kinh doanh.

ACC dự báo, sản lượng hóa chất Mỹ sẽ giảm khoảng 3,3% trong năm 2020 nếu lệnh phong tỏa được dỡ bỏ trước tháng 6, nhưng có thể giảm 6,5% nếu tình trạng phong tỏa vẫn tiếp tục kéo dài sang quý IV. Các con số đó chưa bao gồm sản lượng dược phẩm và hóa chất dược phẩm. Trước đó, tháng 12/2019 ACC dự báo sản lượng hóa chất của quốc gia này sẽ tăng nhẹ trong năm 2020.

Nguyên nhân của sự suy giảm của sản lượng hóa chất tại Mỹ không chỉ là những quyết định phong tỏa nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn là những quyết định chưa từng có tiền lệ của chính phủ tại các quốc gia khác với mục đích hạn chế sản xuất kinh doanh cũng như hoạt động của người tiêu dùng.

Theo nhà kinh tế trưởng của ACC, những quyết định nói trên đã dẫn đến sự sụp đổ bất ngờ và nghiêm trọng của các hoạt động kinh tế, kéo nền kinh tế toàn cầu vào cuộc suy thoái sâu nhất kể từ thập niên 1930.

ACC dự báo thương mại toàn cầu sẽ sụt giảm 10,5% trong năm nay do tác động của dịch COVID-19. Năm 2020 đã bắt đầu với những hoạt động thương mại trầm lắng sau khi chính phủ của Tổng thống Mỹ Donald Trump gây áp lực lên các quốc gia đối tác như Trung Quốc nhằm buộc họ phải nhượng bộ và ký lại các hiệp định thương mại. Đến đầu tháng 3 thì giá dầu lao dốc và gần đây một số hợp đồng mua dầu trên thị trường dầu tương lai đã rơi vào vùng giá âm. Những lợi thế về dầu đá phiến, động lực mạnh cho xuất khẩu hóa chất của Mỹ, nay đã bốc hơi.

Các chuyên gia kinh tế dự báo, sản xuất công nghiệp toàn cầu sẽ giảm gần 4% trong năm nay, báo hiệu nhu cầu yếu đối với hóa chất. Tại Mỹ, sản xuất công nghiệp sẽ giảm hơn gấp đôi, khoảng 8,4%.

Ngành quan trọng đầu tiên phải dừng sản xuất là ngành chế tạo xe ôtô. Dự kiến, doanh số xe ôtô tại Mỹ trong năm nay sẽ giảm xuống 13,1 triệu chiếc so với 16,9 triệu chiếc năm 2019. Trong báo cáo cuối tháng 4, Tập đoàn hóa chất DuPont thông báo với các nhà đầu tư là đã ngừng sản xuất tại một số nhà máy cung ứng cho thị trường xe ôtô và các thị trường công nghiệp liên quan.

Một niềm an ủi nhỏ cho các công ty hóa chất là những nỗ lực phòng chống dịch COVID-19 đang hỗ trợ nhu cầu hóa chất và vật liệu sử dụng trong các thiết bị bảo hộ cá nhân, thiết bị y tế, các bộ kit xét nghiệm và thuốc sát trùng.

Công ty sản xuất hóa chất chuyên dụng Stepan cho biết, nhu cầu các chất hoạt động bề mặt sử dụng trong các sản phẩm sát trùng và làm sạch đã tăng mạnh. Tương tự, Tập đoàn DuPont thông báo nhu cầu PPE cao sẽ giúp tăng mạnh lợi nhuận quý I của Tập đoàn. DuPont đã đạt được doanh thu cao về vật liệu lọc nước, thành phần phụ gia thực phẩm và đồ uống, men vi sinh, vật liệu điện tử.

Ngoài ra, Công ty tư vấn Wood Mackenzie dự báo doanh thu bao bì mềm tại Mỹ sẽ tăng mạnh 10% trong năm nay nhờ nhu cầu cao hơn đối với thực phẩm đóng hộp.

Tuy công ăn việc làm của ngành công nghiệp hóa chất Mỹ không bị ảnh hưởng nhiều như các ngành bán lẻ, nhà hàng và các ngành dịch vụ khác, nhưng ACC dự báo số lượng việc làm bị mất trong ngành hóa chất năm 2020 sẽ lên đến tổng cộng 28.000 người, tương đương 5,1% lực lượng lao động. Quá trình cắt giảm nhân công này sẽ đảo ngược xu hướng tăng trưởng việc làm đã đạt được trong ngành suốt 3 năm qua.

Trong khi chưa rõ số lượng việc làm bị cắt giảm sẽ được chia ra giữa các lĩnh vực sản xuất, nghiên cứu, quản lý và hành chính như thế nào, ACC cho rằng hoạt động đầu tư kinh doanh nhìn chung sẽ suy giảm trong năm nay.

Những thách thức do cung vượt cầu

Bên cạnh sự cố bất ngờ là đại dịch COVID-19, Công nghiệp hóa chất Mỹ còn đang đứng trước tình trạng cung vượt cầu trong năm 2020 do làn sóng khánh thành các nhà máy mới, đặc biệt là ở vùng Duyên hải Vịnh Mêhicô. Tỷ lệ vận hành công suất trong ngành vì vậy dự kiến sẽ giảm xuống 85%. Hơn nữa, việc triển khai áp dụng công nghệ chuyển hóa dầu mỏ thành hóa chất cũng sẽ góp phần gia tăng tình trạng cung vượt cầu trong năm 2020.

Theo Công ty phân tích thị trường Deloitte, từ năm 2010 các công ty Mỹ đã đầu tư khoảng 204 tỷ USD vào 340 dự án lớn tại Mỹ. Tuy tổng sản lượng hóa chất tại Mỹ được dự báo sẽ chỉ tăng 0,4% trong năm 2020, nhưng Hội đồng Hóa học Mỹ (ACC) dự báo tốc độ tăng trưởng này sẽ tăng mạnh lên 2,3 % trong năm 2021. Sản lượng nội địa các loại hóa chất cơ bản dự kiến sẽ tăng 0,7% trong năm 2020 và 3,1% trong năm 2021.

Những nhà máy mới đi vào vận hành trong bối cảnh bất ổn kinh tế và căng thẳng thương mại với Trung Quốc có thể sẽ gây ra những vấn đề không nhỏ cho công nghiệp hóa chất Mỹ trong năm 2020. ở các thị trường như paraxylen, công suất bổ sung sẽ vượt quá tăng trưởng nhu cầu ngay cả trong điều kiện kinh tế tăng trưởng mạnh.

Theo đánh giá của Công ty nghiên cứu thị trường IHS Markit, sự tăng trưởng của công suất mới kết hợp với sự chậm lại của tăng trưởng nhu cầu có thể dẫn đến kịch bản cung vượt cầu, ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận của công nghiệp hóa chất Mỹ. Ví dụ, thị trường etylen và dẫn xuất etylen có thể suy yếu trong năm 2020 do nguồn cung sản phẩm từ các nhà máy mới.

Công ty Deloitte cho rằng, để đối phó với vấn đề cung vượt cầu trong những năm đầu của thập niên 2020 các công ty hóa chất Mỹ cần phải nỗ lực gia tăng hiệu quả vận hành và tăng cường tiết kiệm chi phí trong toàn bộ chuỗi cung ứng nhờ sự trợ giúp của công nghệ số. Các công ty sản xuất hóa chất hàng hóa cũng có thể tăng cường hợp tác với các công ty dầu khí trong lĩnh vực sản xuất hóa chất chuyên dụng để vượt qua những khó khăn của tình trạng suy giảm trước mắt.

HS

Theo Chemical & Engineering News, 3/2019