VINACHEM

Năm 2017, các nhà khoa học đã đưa khoa học viễn tưởng đến gần hơn thực tế - từ những phát triển trong công nghệ chỉnh sửa gen, các cải tiến về trí tuệ nhân tạo cho đến máy tính lượng tử. Năm qua thực sự là một năm với nhiều khám phá khoa học có tính đột phá, có thể có ý nghĩa lớn đối với tương lai của nhân loại và Trái Đất sau này.

Dưới đây, chúng ta hãy nhìn lại một số khám phá quan trọng trong năm qua, đây là những phát hiện có thể dịch chuyển ranh giới của nhân loại về phía một tương lai tươi sáng hơn.

Phát hiện 7 hành tinh tương tự Trái Đất

Ngày 22-2-2017: Các nhà khoa học tại Đài quan sát thiên văn Nam âu và Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NaSa) tuyên bố đã phát hiện 7 hành tinh tương tự như Trái Đất, xoay quanh ngôi sao lùn Trappist-1. Các hành tinh này nhiều khả năng có cấu tạo đá như Trái Đất với kích thước tương tự hành tinh của chúng ta và có khả năng có nước trên bề mặt. 6 hành tinh trong số đó có nhiệt độ bề mặt trong khoảng 0-100°C. Điều này đem lại cho chúng điều kiện khí quyển cần thiết để hình thành dạng sống sinh học.

Đây là một trong những khám phá lớn nhất trong năm, có thể có ý nghĩa đối với cuộc sống tương lai ngoài Trái Đất.

Phát hiện 5 hạt mới bằng máy gia tốc hạt

Ngày 16-3-2017: Các nhà vật lý làm việc với Máy Gia tốc Hạt lớn (LHC) của Tổ chức nghiên cứu hạt nhân châu âu (CeRN) công bố phát hiện 5 hạt hạ nguyên tử mới. Chúng là một trong những dạng khác nhau của hạt omega-c baryon. Sự tồn tại của những hạt này từng được các nhà khoa học dự đoán vào năm 1994 nhưng cho đến thời điểm đó vẫn chưa thể chứng minh.

Phát hiện trên có thể làm sáng tỏ "lực tương tác mạnh" liên kết các hạt trong nguyên tử, nó mở ra cửa sổ mới cho sự hiểu biết của chúng ta về vật lý lượng tử chi phối quá trình vật lý của các hạt không những chỉ trong thế giới của chúng ta mà có thể còn cả ở bên ngoài thế giới này. Khám phá mới sẽ nâng cao hiểu biết của chúng ta về vật lý lượng tử, cho biết manh mối về những khoảnh khắc sớm nhất khi bắt đầu hình thành nên vũ trụ ngày nay.

Tên lửa tái sử dụng

Ngày 30-3-2017: Công ty SpaceX phóng thành công tên lửa đẩy Falcon 9 đã được sử dụng trước đó. Bộ phận có thể tái sử dụng của tên lửa Falcon 9 đã trở lại Trái Đất an toàn sau khi hoàn thành sứ mệnh đưa một vệ tinh thông tin vào quỹ đạo.

Thành tựu này mở ra một ti?m năng rất lớn trong việc hạ giá thành đáng kể cho hoạt động đi lại, vận tải trong v? trụ, một lĩnh vực trước nay ca mức chi phU lên tới hàng chục, hàng trăm triệu uSD mỗi chuyOn.

Tử cung nhân tạo

Ngày 25-4-2017: Một nhóm các nhà nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi Philadelphia (Mỹ) công bố kết quả nghiên cứu cho thấy họ đã sử dụng thành công một tử cung nhân tạo để nuôi dưỡng một con cừu sinh non. Dụng cụ này là một túi sinh học trong suốt, mô phỏng môi trường bên trong tử cung thật. Con vật được nuôi trong tử cung nhân tạo đã hít thở và nuốt như bình thường, nó mở mắt, mọc lông và phát triển hệ thần kinh cũng như cơ quan nội tạng hoạt động hoàn thiện.

Nhóm nghiên cứu hy vọng tử cung nhân tạo sẽ sớm được sử dụng ở người trong tương lai gần, giúp bảo vệ cuộc sống của những trẻ sinh non.

Chỉnh sửa gen của thai nhi

Ngày 26-7-2017: Các nhà khoa học tại Đại học Sức khỏe và khoa học oregon (Mỹ) cùng nhiều đồng nghiệp khác đã chỉnh sửa DNa của một bào thai người gồm có một tế bào. Họ đưa công cụ chỉnh sửa gen CRiSPR-Cas9 vào để phá chuỗi gen đột biến gây bệnh ngay khi trứng và tinh trùng thụ tinh, thay cho việc chờ trứng thụ tinh rồi mới can thiệp như các thử nghiệm từ trước đến nay.

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử các nhà khoa học đã chỉnh sửa thành công gen của bào thai người.

Việc chỉnh sửa thành công gen của bào thai có nghĩa là chúng ta đang tiến gần hơn đến việc điều chỉnh một cách an toàn và hiệu quả những gen khiếm khuyết mang bệnh di truyền trong thai nhi.

Trong tương lai, nếu công nghệ chỉnh sửa gen tiếp tục hoàn thiện và được luật pháp cho phép áp dụng, khoa học sẽ có thể tạo ra những đứa trẻ không bệnh tật và ngăn chặn nhiều căn bệnh di truyền cho thế hệ sau.

Truyền thông lượng tử siêu bảo mật

Ngày 29-92017: Các nhà nghiên cứu tại Viện Hàn lâm khoa học Trung Quốc và Viện Hàn lâm khoa học ôxtrâylia đã thực hiện cuộc gọi video siêu bảo mật đầu tiên bằng cách sử dụng công nghệ rối lượng tử.

Rối lượng tử là một trạng thái đặc biệt khi các hạt vật lý cùng một lúc ở trong các trạng thái khác nhau. Tính chất phản trực giác như thế đã khiến albert einstein phải chế giễu nó như là “tác động ma quỷ bất kể khoảng cách.” Trên thực tế, các nhà khoa học Trung Quốc đã chứng minh có thể giữ các hạt photon trong trạng thái rối lượng tử ở khoảng cách xa kỷ lục là 1200 km.

Thành công trên có thể là cơ sở để xây dựng những mạng lưới truyền thông lượng tử “bất khả xâm phạm” trong tương lai, vì bất cứ hành vi nghe lén nào đều gây ra nhiễu và sẽ bị phát hiện.

Chỉnh sửa gen trực tiếp bên trong cơ thể bệnh nhân

Ngày 13-11-2017: Một bệnh nhân 44 tuổi mắc căn bệnh di truyền hiếm gặp là hội chứng Hunter đã được chỉnh sửa gen nhờ phương pháp điều trị bằng công nghệ CRiSPR do Công ty công nghệ sinh học Sangamo Therapeutics (Mỹ) phát triển. Theo giám đốc Công ty, “đây là lần đầu tiên bệnh nhân được điều trị bằng phương pháp chỉnh sửa trực tiếp DNa của tế bào bên trong cơ thể với độ chính xác cực kì cao. Chúng ta đang ở trên ranh giới mới của ngành y học gen." Các liệu pháp điều trị gen có chức năng tương tự đã được thực hiện trong nhiều thập kỷ qua, nhưng điểm khiến công nghệ mới khác biệt so với các công nghệ trước chính là độ chính xác cao của nó.

Những thử nghiệm thành công như trên cho thấy chúng ta đã tiến xa như thế nào trong khả năng điều chỉnh bộ gen của con người. Với công nghệ CRiSP, khoa học đã phát triển một công cụ đầy sức mạnh cho phép chỉnh sửa gen một cách chính xác, mở ra cơ hội điều trị nhiều căn bệnh nan y.

LH, theo New Scientist 12-2017