VINACHEM

Chiều ngày 25/12/2025, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chỉ đạo Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức Diễn đàn với chủ đề “Xanh hoá ngành hoá chất - phân bón: Vấn đề đặt ra trong thực tiễn và giải pháp thực hiện”. Diễn đàn có sự tham dự của đại diện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Cục Hóa chất - Bộ Công Thương, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, cùng các chuyên gia, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực hóa chất và phân bón.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, chuyển đổi xanh đang trở thành động lực nâng cao hiệu quả, giá trị và sức cạnh tranh dài hạn của các tập đoàn công nghiệp ngành hóa chất.

Tại Diễn đàn “Xanh hoá ngành hoá chất – phân bón: Vấn đề đặt ra trong thực tiễn và giải pháp thực hiện”, ông Phùng Ngọc Bộ - Trưởng ban Ban Kỹ thuật, Tập đoàn Hoá chất Việt Nam cho biết, chuyển đổi xanh hiện được xác định là trụ cột chiến lược trong định hướng phát triển trung và dài hạn của Tập đoàn, gắn chặt trách nhiệm xã hội với mục tiêu phát triển bền vững.

Thực hiện cam kết phát thải ròng bằng “0” của Việt Nam tại COP26, Hội đồng thành viên Tập đoàn đã ban hành Chương trình chuyển đổi xanh giai đoạn 2025–2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đây được xem là cấu phần quan trọng trong tổng thể chiến lược khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi mô hình tăng trưởng của Tập đoàn trong giai đoạn tới.

Theo đó, các chương trình và dự án chuyển đổi xanh Tập đoàn bám sát Chiến lược quốc gia về Tăng trưởng xanh, Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu, các mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính đã cam kết và phù hợp với đặc thù hoạt động sản xuất – kinh doanh của ngành hóa chất.

Theo ông Phùng Ngọc Bộ, Tập đoàn đặt ra các mục tiêu cụ thể, có thể đo lường và khả thi. Đến năm 2030, phấn đấu giảm tối thiểu 5% lượng phát thải CO₂ so với năm 2024, nâng tỷ lệ năng lượng tái tạo lên mức 5–10% tổng tiêu thụ năng lượng. Đến năm 2050, mục tiêu giảm ít nhất 20% phát thải CO₂ và hướng tới trung hòa carbon, với tỷ lệ năng lượng tái tạo đạt 20–30%.

Việc lượng hóa mục tiêu được đánh giá là bước đi quan trọng, giúp chuyển đổi xanh không dừng ở định hướng, mà trở thành kế hoạch hành động cụ thể trong từng dự án đầu tư và từng khâu sản xuất.

Ông Phùng Ngọc Bộ nhấn mạnh, để hiện thực hóa mục tiêu đề ra, Tập đoàn xác định triển khai ba nhóm nhiệm vụ, dự án trọng tâm.

Thứ nhất, chuyển đổi nguyên liệu, nhiên liệu và năng lượng đầu vào. Theo đó, các đơn vị thành viên chủ động triển khai điện mặt trời áp mái, tăng cường sử dụng năng lượng sinh khối như rơm rạ, trấu, mùn cưa, bã mía nhằm giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Một số đơn vị được định hướng nghiên cứu chuyển đổi một phần than sang nhiên liệu ít phát thải carbon như LNG, hoặc viên nén gỗ; đồng thời từng bước tiếp cận các loại nhiên liệu mới như amoniac xanh, hydro xanh, phù hợp với lộ trình chuyển dịch năng lượng quốc gia.

Thứ hai, chuyển đổi công nghệ, thiết bị và quy trình sản xuất. Với thực tế còn nhiều dây chuyền cũ, tiêu hao năng lượng lớn, Tập đoàn ưu tiên đầu tư chiều sâu, cải tạo, nâng cấp dây chuyền, tăng cường tự động hóa, tối ưu hóa vận hành, tiết kiệm nguyên – nhiên liệu và giảm phát thải. Song song đó là triển khai đồng bộ các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả và tận dụng tối đa nhiệt thừa trong sản xuất.

Thứ ba, áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn, tái chế chất thải. Định hướng của Tập đoàn là từng bước hình thành hệ sinh thái tuần hoàn trong các khu công nghiệp, liên kết các nhà máy để tận dụng chất thải, phụ phẩm làm nguyên liệu đầu vào, qua đó giảm áp lực xử lý và chôn lấp chất thải.

Một điểm nhấn trong lộ trình chuyển đổi xanh là việc nghiên cứu các dự án thu hồi, lưu giữ và sử dụng carbon (CCUS). Với các cơ sở phát thải CO₂ lớn như sản xuất urê, Tập đoàn đang nghiên cứu khả năng thu hồi CO₂ làm nguyên liệu sản xuất soda, methanol, DME hoặc nhiên liệu thay thế. Đồng thời, các dự án thí điểm tạo tín chỉ carbon từ chuyển đổi nhiên liệu, sử dụng năng lượng tái tạo và trồng rừng cũng được đưa vào định hướng dài hạn.

Để bảo đảm chuyển đổi xanh đi vào thực chất, Tập đoàn xác định hai giải pháp then chốt là phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển nguồn nhân lực. Tuy nhiên, quá trình triển khai chuyển đổi xanh vẫn đối mặt nhiều khó khăn, từ hạn chế về công nghệ, chi phí đầu tư lớn, đến thiếu cơ chế khuyến khích đủ mạnh. Trong khi đó, các thị trường xuất khẩu lớn ngày càng đòi hỏi khắt khe về nguồn gốc xanh và phát thải carbon thấp.

“Từ thực tiễn đó, Tập đoàn kiến nghị cần có cơ chế, chính sách đặc thù cho các ngành công nghiệp nền tảng khi thực hiện chuyển đổi xanh; hỗ trợ tín dụng xanh; thúc đẩy đổi mới, làm chủ công nghệ sạch; đồng thời khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia phát triển các dự án hóa chất xanh, khu công nghiệp tuần hoàn”, đại diện Tập đoàn Hoá chất Việt Nam nêu rõ.

Với định hướng rõ ràng và cam kết hành động, Tập đoàn Công nghiệp Hóa chất Việt Nam kỳ vọng sẽ từng bước hiện thực hóa mục tiêu phát triển xanh, đóng góp thiết thực cho tăng trưởng bền vững của ngành và của nền kinh tế.