VINACHEM

Công nghiệp hóa chất Mỹ đang trong quá trình hồi phục dần sau những tác động của cuộc khủng hoảng lớn bắt nguồn từ thời gian 2008-2009. Hiện nay, không những tất cả các chỉ số sản xuất hóa chất đều được cải thiện mà cả xuất khẩu hóa chất cũng gia tăng. Đặc biệt, chỉ số hoạt động hóa chất do Hội đồng hóa chất Mỹ (ACC) mới công bố đã gia tăng và cho thấy sự gia tăng của hoạt động kinh doanh hóa chất. Hội đồng hóa chất Mỹ dự báo sản lượng hóa chất của quốc gia này sẽ tăng 2,1% trong năm nay và 4,2% trong năm 2018, sau khi chỉ tăng 1,1% trong năm 2016. Đặc biệt, những tiến bộ trong sản xuất và xuất khẩu hóa chất năm 2017 cũng như các năm sau sẽ thúc đẩy nhu cầu hóa chất cơ bản và hoạt động sản xuất của toàn bộ nền kinh tế được cải thiện sẽ hỗ trợ sự tăng trưởng của hầu hết tất cả các lĩnh vực hóa chất chuyên dụng.

Công nghiệp hóa chất đóng vai trò rất quan trọng đối với nền kinh tế Mỹ. Theo dữ liệu của chính phủ, công nghiệp hóa chất Mỹ đạt doanh số gần 800 tỷ USD/ năm và sử dụng trực tiếp hơn 810.000 người lao động, đồng thời hỗ trợ hơn 2,6 triệu việc làm trong các chuỗi cung ứng. Hội đồng hóa chất Mỹ dự báo, đến năm 2020 công nghiệp hóa chất nước này sẽ đạt doanh số hơn 1 nghìn tỷ USD.

Cuộc cách mạng khí đá phiến thúc đẩy xuất khẩu hóa chất

Năm 2015, ngành sản xuất hóa chất Mỹ đã xuất khẩu lượng hóa chất trị giá 184 tỷ USD, chiếm 14% toàn bộ kim ngạch xuất khẩu của nước này. Theo Hội đồng hóa chất Mỹ, xuất khẩu hóa chất của nước này sẽ tăng trưởng với tốc độ trung bình 7%/năm trong thời gian từ nay cho đến năm 2021.

Động lực cho tăng trưởng xuất khẩu hóa chất của Mỹ là gì? Trong số những yếu tố hàng đầu có thể kể đến cuộc cách mạng năng lượng tại đây, với khí đá phiến đóng vai trò lớn nhất. Xuất khẩu hóa chất của Mỹ liên quan với khí đá phiến được dự báo sẽ đạt 123 tỷ USD vào năm 2030, gấp đôi kim ngạch xuất khẩu hóa chất năm 2014. Nhờ đó, thặng dư thương mại hóa chất của Mỹ sẽ tăng từ 19,5 tỷ USD hiện nay lên 48,3 tỷ USD vào năm 2030.

Theo một báo cáo của Công ty nghiên cứu thị trường IHS tại Luân Đôn, đến năm 2025 các công ty đầu tư vào khí đá phiến sẽ bổ sung thêm hơn 100 triệu tấn công suất cho công nghiệp hóa chất Mỹ. Hóa chất được sản xuất ở phần lớn các nhà máy mới sẽ được chuyển hóa thành chất dẻo, nhờ đó làm tăng đáng kể xuất khẩu ròng của Mỹ đối với nguyên liệu này.

Trong những năm tới, các nhà máy hóa chất Mỹ sẽ tăng cường sản xuất etylen, propylen, metanol, amoniăc và các dẫn xuất của chúng như chất dẻo và phân bón. Nhưng không chỉ khối lượng xuất khẩu gia tăng mạnh, mà cả khối lượng nhập khẩu ở một số sản phẩm hóa chất cũng sẽ giảm đáng kể khi Mỹ chuyển dịch về hướng tự cung tự cấp đối với những mặt hàng này. Ví dụ, sự gia tăng sản lượng amoniăc trong nước sẽ hỗ trợ mạnh cho sản xuất phân bón nội địa, vì vậy trong những năm tới sản lượng phân bón gia tăng trong nước sẽ thay thế cho nhập khẩu từ các khu vực Nam Mỹ, Biển Đen và Trung Đông.

Các nhà sản xuất hóa chất đang tìm cách tận dụng những lợi thế của giá khí thiên nhiên thấp tại Mỹ - yếu tố đã tạo điều kiện mở rộng đáng kể những dự án dựa trên nguồn nguyên liệu khí metan tại đây. Khi nhiều dự án như vậy đi vào vận hành, sự tăng trưởng khác thường này sẽ làm thay đổi quang cảnh thương mại hóa chất toàn cầu. Hiện tại, Mỹ vẫn đang là nước nhập khẩu metanol ở quy mô lớn, nhưng đến năm 2018 sẽ trở thành quốc gia xuất khẩu ròng metanol quy mô lớn, đây là sự dịch chuyển quan trọng đối với công nghiệp hóa chất của nước này.

Hầu hết sản lượng olefin mới tại Mỹ sẽ được chuyển hóa thành nhựa chất dẻo và được xuất khẩu. Ngoại trừ các chuỗi sản xuất amoniăc và phân bón, phần lớn các kế hoạch mở rộng công suất sẽ tập trung ở Texas và Louisiana.

Theo các chuyên gia IHS, hoạt động thương mại phân bón và chất dẻo tại Mỹ cũng như hoạt động thương mại đối với các sản phẩm dạng lỏng như xút, metanol và etylen glycol sẽ thay đổi đáng kể. Hoạt động mở rộng công suất sản xuất hóa chất sẽ dẫn đến sự gia tăng mạnh hoạt động thương mại hóa chất và hậu cần, không chỉ đối với các nhà sản xuất và kinh doanh hóa chất, mà cả ở các cảng, nhà ga quan trọng cũng như các nhà cung cấp dịch vụ hậu cần, chủ yếu ở Texas và vùng bờ biển Louisiana.

Với hơn 275 dự án sản xuất hóa chất mới đã được công bố từ năm 2010 đến nay (tổng giá trị dự kiến hơn 170 tỷ USD), Mỹ tiếp tục là nơi thu hút các công ty hóa chất đến đầu tư. Chi tiêu vốn đầu tư trong ngành đã tăng mạnh 21% trong năm 2015, đạt gần 44 tỷ USD, chiếm hơn một nửa tổng chi tiêu xây dựng của các ngành sản xuất tại đây. Dự báo, đến năm 2021 chi tiêu vốn đầu tư của công nghiệp hóa chất Mỹ sẽ đạt 70 tỷ USD, tạo thành chuỗi 4 năm tăng trưởng liên tiếp đối với công ăn việc làm trong ngành.

Hiện nay, kinh tế Trung Quốc vẫn tiếp tục xu hướng tăng trưởng chậm do tình trạng dư thừa công suất, đầu tư tư nhân suy yếu, nợ công ty tăng và xuất khẩu suy yếu. Trong khi đó, các lĩnh vực sản xuất tại Mỹ tiếp tục hồi phục mạnh, một phần quan trọng là nhờ những chính sách thuận lợi và khuyến khích sản xuất trong nước của chính phủ mới dưới thời Tổng thống Donald Trump.

LH

Theo Industry Week, 5/2017