VINACHEM

Các rạn san hô trên toàn thế giới đang phải đối mặt với những mối đe dọa sự sống còn của chúng do việc đánh bắt quá mức, biến đổi khí hậu, suy giảm chất dinh dưỡng và quá trình axit hóa đại dương. Mới đây, các nhà khoa học đã bổ sung thêm một mối hiểm họa khác vào danh sách trên, đó là phế thải chất dẻo. Trong một cuộc khảo sát các rạn san hô ở châu Á - Thái Bình Dương, các nhà sinh học biển nhận thấy, khi tiếp xúc với chất dẻo phế thải thì nguy cơ mắc bệnh của san hô tăng từ 4% lên 89%.

Mỗi năm có khoảng 4,8-12,7 triệu tấn phế thải chất dẻo bị đổ xuống các đại dương. Douglas Rader, một nhà khoa học đại dương tại Quỹ Bảo vệ môi trường và là tác giả thuộc nhóm nghiên cứu trên cho biết, giữa phế thải chất dẻo và tình trạng mắc bệnh của san hô có một mối liên hệ mạnh mẽ rất đáng kinh ngạc.

Trong một nghiên cứu về chất dẻo, các nhà nghiên cứu quốc tế tại Đại học Cornell (Anh) các cộng sự tại Inđônêsia, Hawaii, Úc đã khảo sát 159 rạn san hô ở 4 nước Mianma, Úc, Thái Lan và Inđônêsia. Nhóm nghiên cứu đã tìm kiếm các dấu hiệu mắc bệnh, bao gồm các vùng mô hoại tử trên san hô. Họ cũng chú ý xem san hô có tiếp xúc với các mảnh chất dẻo có đường kính 50 mm hoặc lớn hơn hay không. Khi khảo sát các rạn san hô ở Inđônêsia, nhóm nghiên cứu đã nhận thấy nhiều san hô bị bao bọc bởi các dây câu cá bằng nhựa và túi nhựa.

Đây là nghiên cứu đầu tiên chỉ ra rằng phế thải chất dẻo có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh của các sinh vật biển. Mặc dù các nhà nghiên cứu không thiết lập được cơ chế giải thích sự tương quan, nhưng họ cho biết phế thải chất dẻo biển có thể mang mầm bệnh. Chất dẻo có thể quấn quanh san hô, kẹp chặt và sau đó để lại sinh vật ở trạng thái dễ bị tổn thương.

Nghiên cứu trên mở ra cánh cửa cho những nghiên cứu tiếp theo về quần thể vi khuẩn cư trú trên vật liệu chất dẻo ở biển và các ảnh hưởng của chúng đối với các hệ sinh thái.

Một số nhà sinh vật học dự đoán rằng các hệ sinh thái rạn san hô trên thế giới sẽ sụp đổ hoàn toàn vào năm 2050. Đó là một mối nguy hại có ảnh hưởng sâu rộng, không chỉ đối với sự đa dạng sinh học mà còn tác động đến sinh kế và cuộc sống của hàng trăm triệu người. Tuy nhiên, tác động của ô nhiễm phế thải chất dẻo đối với san hô có thể được xác định rõ ràng hơn so với biến đổi khí hậu, do đó có thể được giải quyết thông qua các chiến lược quản lý chất thải và hạn chế sử dụng vật liệu chất dẻo.

Phạm Huệ

Theo Chemical & Engineering News, 01/2018