VINACHEM

Theo bản tin mới công bố của Ngân hàng Thế giới, sau khi tăng 3 quý liên tiếp chỉ số giá phân bón đã giảm 5,4% trong quý I/2019, trong đó giá Urê và DAP đã giảm đáng kể.

Mặc dù vậy, Ngân hàng Thế giới dự báo chỉ số giá phân bón nhìn chung sẽ phục hồi và tăng 4,8% trong năm 2019. Điều này phản ánh chủ yếu sự tăng giá MOP, trong khi đó giá urê được dự báo sẽ ít thay đổi và giá DAP có thể giảm.

Những yếu tố rủi ro hiện nay đối với triển vọng sắp tới của thị trường phân bón là các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Iran, căng thẳng thương mại, những bất ổn về nguồn cung và triển vọng không rõ ràng về sản xuất nông nghiệp, chi phí nguyên liệu đầu vào cũng như các chính sách môi trường.

Yếu tố rủi ro số 1: Các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Iran

Năm 2018, chính phủ Mỹ đã dành cho các doanh nghiệp mua urê quy mô lớn từ Iran thời gian ân hạn 6 tháng được miễn áp dụng các biện pháp trừng phạt. Thời hạn này đã hết vào tháng 5/2019. Nếu thời gian ân hạn không được gia hạn, các biện pháp trừng phạt sẽ có những tác động quan trọng lên thị trường urê, vì Iran chiếm khoảng 6% khối lượng xuất khẩu urê toàn cầu. Phạm vi của những tác động sẽ phụ thuộc vào việc các doanh nghiệp mua urê từ Iran đối phó với những biện pháp trừng phạt như thế nào.

Yếu tố rủi ro số 2: Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung

Căng thẳng thương mại tiếp tục leo thang có thể làm gia tăng các biện pháp chuyển hướng thị trường và thay đổi các kế hoạch gieo trồng của người nông dân, do đó sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu tương đối về phân bón. Sau khi Trung Quốc áp mức thuế 25% lên đậu nành nhập khẩu từ Mỹ vào tháng 7/2018, các doanh nghiệp nhập khẩu của Trung Quốc đang quay sang tìm kiếm các nguồn cung ứng khác ở Achentina và Braxin, trong khi đó nông dân Mỹ đã thay thế kế hoạch gieo trồng đậu nành bằng ngô - một loại cây trồng cần nhiều phân đạm.

Yếu tố rủi ro số 3: Sản xuất nông nghiệp

Giá phân bón (và qua đó là nhu cầu) cũng chịu ảnh hưởng của những triển vọng không rõ ràng trong sản xuất nông nghiệp.

Các yếu tố giảm giá hiện nay có nguyên nhân từ tình hình thời tiết xấu đối với sản xuất nông nghiệp và sự bùng phát của dịch tả lợn châu Phi trên toàn thế giới.

Các yếu tố tăng giá gồm có khả năng sẽ có thêm một vụ mùa bội thu trong năm nay ở các nước Bán cầu Nam, những nước này đã ghi nhận một số vụ mùa kỷ lục trong các năm trước. Nhu cầu sử dụng phân bón tại Bắc Mỹ cũng có thể tăng trong các vụ mùa tới sau khi giảm vào mùa thu năm trước do tuyết rơi sớm. Hơn nữa, các quyết định về sản xuất nông nghiệp tại Mỹ có thể bị ảnh hưởng bởi chương trình hỗ trợ nông nghiệp trị giá 16 tỷ USD mà chính phủ của Tổng thống Donald Trump mới công bố, phần lớn chương trình hỗ trợ này dự kiến sẽ được triển khai bằng cách chuyển tiền trực tiếp cho nông dân.

Yếu tố rủi ro số 4: Chi phí nguyên liệu đầu vào

Giá khí thiên nhiên, nguyên liệu quan trọng cho sản xuất phân đạm, được dự báo sẽ hồi phục từ những mức thấp hiện nay. Tuy nhiên, có những yếu tố không chắc chắn trong ngắn hạn về việc giá sẽ được điều chỉnh như thế nào trong bối cảnh công suất khí thiên nhiên hóa lỏng đang tăng.

Giá lưu huỳnh, nguyên liệu quan trọng cho sản xuất phân lân, có thể bị ảnh hưởng bởi các quy định của Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) về việc giảm giới hạn tối đa của hàm lượng lưu huỳnh trong nhiên liệu hàng hải xuống mức 0,5%, thay thế giới hạn hiện tại là 3,5%. Đây là sáng kiến của IMO nhằm hạn chế phát thải oxit lưu huỳnh của tàu thuyền, giảm tình trạng ô nhiễm biển và giảm tác động của ngành hàng hải đối với hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Trên thị trường, giá lưu huỳnh sẽ phụ thuộc vào việc các chủ tàu sẽ tuân thủ quy định của IMO bằng cách lắp đặt thiết bị tách lưu huỳnh hay sẽ chuyển sang sử dụng nhiên liệu hỗn hợp.

Yếu tố rủi ro số 5: Các chính sách về môi trường

Các chính sách chặt chẽ về môi trường đã dẫn đến việc đóng cửa hàng loạt nhà máy và giảm mạnh xuất khẩu urê cũng như DAP của Trung Quốc - quốc gia sản xuất phân đạm và phân lân lớn nhất thế giới. Nhưng bất chấp những biện pháp kiềm chế về mặt môi trường, xuất khẩu của Trung Quốc vẫn tăng trong quý IV/2018.

Tuy xuất khẩu urê của Trung Quốc duy trì ở mức cao trong 4 tháng đầu năm 2019, việc thực thi một cách chặt chẽ hơn các chính sách môi trường có thể khiến cho sản xuất phân bón tại đây tiếp tục bị cắt giảm.

Yếu tố rủi ro số 6: Những bất ổn về nguồn cung

Tình trạng đình trệ sản xuất lớn hơn dự kiến là yếu tố sẽ khiến cho giá phân bón tăng. Sau khi trì hoãn đưa vào vận hành các nhà máy mới, sản lượng phân lân tại Marốc và Arập Xê-út đã bắt đầu tăng. Tuy nhiên, thị trường phân kali vẫn bị ảnh hưởng bởi các đợt tạm dừng sản xuất. Mặt khác, nguồn cung phân kali từ các nhà máy mới tại Canađa, Nga và Turkmenistan trên thực tế đã thấp hơn kỳ vọng của thị trường.

HS

Theo World Bank, 6/2019