VINACHEM

Trong tháng 8/2019, Đoàn công tác ủy ban Quản lý vốn Nhà nước (UBQLVNN) tại doanh nghiệp do đồng chí Nguyễn Hoàng Anh, ủy viên BCH Trung ương Đảng, Chủ tịch UBQLVNN tại doanh nghiệp làm trưởng đoàn cùng các đồng chí đại diện các Vụ, Văn phòng UBQLVNN tại doanh nghiệp đã đến làm việc tại Công ty CP DAP - Vinachem, Công ty CP Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc và Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình.

Tại 3 đơn vị trên, Đoàn công tác đã được nghe báo cáo về các dự án và tình hình hoạt động của đơn vị từ đầu năm đến nay, cụ thể:

ở Công ty CP DAP-Vinachem, tính đến ngày 30/6/2019 Nhà máy DAP Hải Phòng đã cung ứng trên 2,32 triệu tấn phân bón DAP ra thị trường, góp phần bình ổn giá phân bón trong nước, tạo công ăn việc làm thường xuyên cho hơn 650 lao động tại Công ty. Lũy kế giá trị SXCN theo giá thực tế từ năm 2010 đến nay đạt 21.347,5 tỷ đồng, nộp ngân sách đạt trên 420 tỷ đồng. Như vậy, Dự án đi vào sản xuất đã góp phần đảm bảo ổn định và chủ động nguồn cung cấp phân bón DAP chất lượng cho phát triển nông nghiệp, góp phần hạn chế nhập khẩu, tiết kiệm ngoại tệ, kiềm chế sốt giá phân bón từ năm 2010 đến nay. Dự án sử dụng 100% nguyên liệu sản xuất trong nước như quặng apatit, amoniăc, than..., giải quyết công ăn việc làm ổn định cho hơn 650 lao động. Ngoài ra, với tổng mức đầu tư của Dự án được duyệt là 2.765 tỷ đồng, sau khi dự án hoàn thành quyết toán là 2.328 tỷ đồng (giảm chi phí 437 tỷ đồng). Qua 9 năm hoạt động (2010 đến 2018), lợi nhuận lũy kế đạt trên 527,19 tỷ đồng (đã trừ khoản lỗ của năm 2016). Tuy nhiên, hiện tại Công ty còn gặp nhiều khó khăn: Từ cuối năm 2018 đến nay, giá phân bón thị trường thế giới cũng như thị trường trong nước liên tục sụt giảm; ảnh hưởng của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc đã buộc Trung Quốc phải phá giá đồng Nhân dân tệ, hàng loạt hàng hoá, nông sản xuất khẩu của Việt Nam (trong đó có phân bón DAP) bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Ngoài ra, Chính phủ Trung Quốc còn có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu phân bón (như giảm lãi suất ngân hàng, hỗ trợ giá điện, giảm thuế xuất khẩu về 0 đồng), do đó làm cho sản lượng tiêu thụ sản phẩm của Công ty qua kênh xuất khẩu suy giảm. Dự báo giá DAP trên thế giới 5 tháng cuối năm 2019 sẽ không tăng, mà có chiều hướng suy giảm so với giai đoạn đầu năm 2019. Chi phí sản xuất tăng do giá quặng apatit, cước vận chuyển, than, điện... tăng.

ở Công ty CP Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc: Từ khi Dự án Cải tạo mở rộng Nhà máy Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc đi vào khai thác, Công ty đã tiếp cận và làm chủ công nghệ sản xuất, nhờ đó sản lượng sản xuất nâng dần qua các năm, định mức tiêu hao luôn thấp dưới định mức bảo đảm của dự án, bảo đảm an toàn môi trường trong sản xuất. Sản phẩm đảm bảo chất lượng và sản xuất đến đâu tiêu thụ hết đến đó, với giá bán tương đương và cao hơn bình quân trên thị trường. Dù vậy, Công ty gặp rất nhiều khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, đặc biệt liên quan đến nguồn cung và giá than nguyên nhiên liệu phục vụ sản xuất. Cùng với đó, sức ép cạnh tranh từ thị trường phân bón trong nước ngày càng lớn, trong khi các chi phí cố định tăng cao như khấu hao, lỗ tỷ giá, ảnh hưởng bất lợi kép của chính sách Luật thuế số 71/2014/QH13 (thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ đưa vào chi phí và cạnh tranh về giá bán với hàng nhập khẩu) dẫn đến kết quả kinh doanh vẫn còn thua lỗ, lãnh đạo Công ty cho biết, trong đó nhấn mạnh đến việc trả nợ không đảm bảo tiến độ nên chi phí tài chính, đặc biệt là lãi phạt quá hạn tăng cao, gánh nặng về tài chính (chiếm gần 1/3 doanh thu) ngày càng lớn theo thời gian. Về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh 7 tháng đầu năm của Công ty: giá trị SXCN đạt 1.774 tỷ đồng, bằng 56,4% kế hoạch cả năm; urê sản xuất 197.717 tấn, bằng 60,2% cả năm; urê tiêu thụ đạt 196.018 tấn, bằng 59,3% cả năm; Doanh thu đạt 1.841 tỷ đồng, bằng 61,7% kế hoạch cả năm. Kết quả sản xuất kinh doanh 7 tháng năm 2019 lỗ 240,6 tỷ đồng, tăng lỗ 53,8 tỷ đồng so cùng kỳ năm 2018. Nguyên nhân lỗ là do giá bán NH3 giảm trong khi giá nguyên liệu đầu vào là than lại tăng, cùng với mức tăng của thuế GTGT không được khấu trừ và chi phí phát sinh lãi phạt (chủ yếu do phát sinh lãi phạt) đã đẩy mức lỗ của Công ty lên cao hơn.

ở Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình, Đoàn công tác đã được nghe về tình hình hoạt động 7 tháng dầu năm 2019: Công ty đã duy trì vận hành nhà máy ổn định, an toàn, liên tục, đảm bảo tiêu chuẩn môi trường trong một thời gian dài nhất từ trước đến nay. Dây chuyển sản xuất NH3 đã chạy máy có sản phẩm 195 ngày, chiếm 93% tổng quỹ thời gian dương lịch. Đặc biệt, tính đến ngày 05/8/2019, lò khí hóa Shell đã vận hành 245 ngày ổn định, an toàn, đảm bảo tiêu chuẩn môi trường, đây là thời gian chạy máy dài ngày nhất từ trước đến nay. Công tác bán hàng đã tổ chức thực hiện tốt với giá cả hợp lý, sát giá thị trường, từ đó có nguồn vốn để duy trì sản xuất ổn định, bù đắp chi phí, trả lương công nhân đúng hạn, trả lãi và thu nợ gốc cho ngân hàng, không còn nợ quá hạn vốn vay lưu động. Tăng cường công tác quản trị, kiểm soát chặt chi phí nên đã tiết kiệm được gần 20 tỷ đồng, trong đó chủ yếu tiết kiệm từ việc giảm định mức tiêu hao (17 tỷ đồng), chi phí tài chính, bán hàng... Phong trào phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật được đề cao và đẩy mạnh. Từ đầu năm 2019 đến nay đã có hàng chục sáng kiến, tiết kiệm, giải pháp hợp lý hóa quản lý làm lợi trên 3 tỷ đồng được công nhận. Các chỉ tiêu về sản xuất kinh doanh đều có mức tăng trưởng tốt hơn so với cùng kỳ năm 2018: Giá trị SXCN theo giá thực tế ước đạt 1.806 tỷ đồng, bằng 75% kế hoạch năm, gấp hơn 2 lần so với cùng kỳ năm 2018; Sản phẩm urê sản xuất đạt hơn 260.000 tấn, bằng 75% kế hoạch cả năm; Sản phẩm urê tiêu thụ ước đạt hơn 251.000 tấn, bằng 71% kế hoạch cả năm; Tổng doanh thu đạt 1.759 tỷ đồng, bằng 72% kế hoạch năm. Kết quả sản xuất kinh doanh 6 tháng tạm tính lỗ 260 tỷ đồng, giảm lỗ gần 200 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2018.

Như vậy, mặc dù doanh thu cao, tăng trưởng tốt, các chi phí quản lý, tài chính đã tiết giảm tối đa, đặc biệt là các chi phí cố định giảm rất nhiều so với cùng kỳ năm 2018, giá bán cao hơn chi phí biến đổi, lãi gộp hơn 3 lần cả năm 2018 nhưng do Công ty phải hạch toán theo quy định các loại chi phí (chiếm gần 50% giá thành toàn bộ), đây là tỷ trọng rất cao so với giá thành các sản phẩm thông thường, nên tuy sản xuất ổn định, bán hàng tốt, số lỗ đã giảm khá nhiều nhưng công ty vẫn bị lỗ. Với kết quả SXKD 7 tháng vừa qua, bước đầu đã cho kết quả tốt. 04 mục tiêu ban đầu đề ra đều đạt và vượt kế hoạch, đó là đ㠓Chạy được máy, đảm bảo ổn định, an toàn và giảm được lỗ”. Một lần nữa khẳng định rằng chất lượng máy móc thiết bị của Công ty có chất lượng tốt, hệ thống dây chuyền đang vận hành ổn định với phụ tải hợp lý, bán được hàng, giá cả ổn định, giảm lỗ, đảm bảo an sinh xã hội, đảm bảo thu nhập, việc làm cho gần 1.000 người lao động, trả dần được nợ gốc, lãi cho Ngân hàng để vay vốn lưu động. Tuy nhiên, Công ty vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn như: Thiếu vốn lưu động cho sản xuất kinh doanh do các ngân hàng thương mại vẫn tiếp tục thu nợ, không cấp hạn mức tín dụng mới, chỉ giải ngân khi trả nợ cũ thì mới được vay mới (trả 10 vay lại 9,5) nên Công ty không có vốn lưu động ban đầu để mua nguyên nhiên vật liệu cho sản xuất. Để tổ chức chạy lại máy và duy trì sản xuất ổn định Công ty đã phải tìm cách bán hàng thu tiền trước, khách nhận hàng sau. Nhưng việc huy động vốn này chỉ là tức thời và về lâu dài sẽ rất khó khăn tại những thời điểm không chính vụ hoặc cung lớn hơn cầu hoặc giá urê xuống thấp. Ngoài ra, còn những khó khăn như thiếu than cho sản xuất và giá than tăng cao; thiếu vật tư dự phòng do thiếu vốn...

Bên cạnh việc báo cáo tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, 3 đơn vị mà Đoàn công tác đến làm việc đều đưa ra các giải pháp thực hiện trong thời gian tới; đồng thời có các kiến nghị với cơ quan quản lý nhà nước và Tập đoàn Hóa chất Việt Nam xem xét, hỗ trợ về các vấn đề liên quan để tạo điều kiện cho các đơn vị tháo gỡ những khó khăn còn tồn tại.

Kết luận tại buổi làm việc ở từng đơn vị, đồng chí Nguyễn Hoàng Anh - Chủ tịch UBQLVNN đánh giá cao nỗ lực của các công ty, của đội ngũ cán bộ công nhân viên luôn nỗ lực phấn đấu thực hiện nhiệm vụ trong thời gian qua. Trong thời gian tới, Tập đoàn và UBQLVNN sẽ cùng nhau tổng hợp các ý kiến và kiến nghị trước Quốc hội về một số vấn đề trong cơ chế chính sách liên quan đến phân bón, hóa chất và các sản phẩm phục vụ nông nghiệp, nhằm giúp các doanh nghiệp tháo gỡ khúc mắc trong hoạt động hiện nay. Đồng chí cũng yêu cầu Công ty CP DAP - VINACHEM hoàn thiện hồ sơ để đưa dự án ra khỏi danh sách các dự án kém hiệu quả nhằm hạn chế ảnh hưởng thương hiệu, mở rộng cơ hội đầu tư, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm. Cùng với đó, Công ty cần xây dựng chiến lược phát triển và khai thác thị trường rõ ràng hơn nữa trong cả ngắn hạn và dài hạn, tập trung nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh đi đôi với quan tâm đến việc ổn định đời sống của cán bộ công nhân viên. Đối với Công ty CP Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc, đồng chí Nguyễn Hoàng Anh nhận định: với hoạt động công suất dây chuyền đạt đến trên 90% như hiện nay, lại là doanh nghiệp “đầu đàn” về phân bón và đội ngũ cán bộ vững vàng, làm chủ công nghệ, chất lượng máy móc thiết bị tốt, Đạm Hà Bắc chỉ còn bài toán tài chính cần giải quyết. Vậy nên nếu có tính toán tốt để đưa ra được các giải pháp hiệu quả thì việc mời đầu tư sẽ dễ dàng hơn. Đồng chí cũng khẳng định: UBQLVNN cũng như các cơ quan quản lý nhà nước sẽ phối hợp chặt chẽ, đồng hành cùng Công ty về vấn đề chính sách, tạo cơ sở pháp lý vững chắc để Công ty hoạt động sản xuất kinh doanh ổn định. Còn đối với Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình, đồng chí Nguyễn Hoàng Anh chúc mừng tập thể Lãnh đạo và CBCNV khi nhà máy hoạt động ổn định. Đồng chí nhấn mạnh: “Việc nhà máy hoạt động ổn định không những khẳng định được chất lượng máy móc thiết bị mà còn khẳng định trình độ chất lượng của cán bộ, công nhân viên từ quản lý lãnh đạo đến cán bộ chuyên môn từng lĩnh vực. Chính chất lượng đội ngũ này đã tạo nên chất lượng của dự án”. Trong thời gian tới, UBQLVNN phối hợp với Tập đoàn cùng nhau đánh giá bài toán tài chính thực tế, giá trị thực của máy móc thiết bị, đánh giá thiệt hại của đầu tư, tìm ra nguyên nhân, nếu tính toán sai phải điều chỉnh lại để từ đó có được hướng hoạt động hiệu quả theo kinh tế thị trường.

Ngoài ra, đồng chí Nguyễn Hoàng Anh cũng khẳng định sẽ cùng kiến nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật số 71/2014/QH13 theo hướng đưa phân bón vào đối tượng chịu thế giá trị gia tăng (VAT) với mức thuế suất 0-5% để tạo sự cạnh tranh lành mạnh ở thị trường trong nước, tiếp tục duy trì và kéo dài hiệu lực mức thuế tự vệ đối với phân bón DAP nhập khẩu từ nước ngoài.