VINACHEM

Tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu đã suy yếu đáng kể trong năm 2019, giảm từ 3,2% của năm trước xuống còn 2,6%. Có thể kể đến những thủ phạm chính là chiến tranh thương mại và tăng trưởng kinh tế yếu của Trung Quốc. Để đối phó lại, nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới đã bắt đầu nới lỏng chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, khi các công ty xuất khẩu trên thế giới tự điều chỉnh theo môi trường thuế cao hơn, tác động của chiến tranh thương mại đối với tăng trưởng GDP đã thấp hơn dự kiến. Đến cuối năm, nhiều chỉ số kinh tế đã bắt đầu ổn định trở lại và được cải thiện. Mặc dù vậy, những tiến bộ lớn trong việc giải quyết chiến tranh thương mại có thể phải chờ đến sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020.

Trong bối cảnh đó, chúng ta có thể chờ đợi những gì trong năm 2020? Dưới đây là một số dự báo của các chuyên gia tạp chí IHS Markit về các phát triển kinh tế quan trọng trên thế giới năm 2020:

1. Kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng với tốc độ 2,1%/ năm

Dựa trên những ước tính về sự tăng trưởng bền vững của lực lượng lao động và năng suất lao động, IHS Markit đánh giá xu hướng tăng trưởng của kinh tế Mỹ sẽ đạt khoảng 2,0%/ năm. Nhờ những gói kích thích tài chính, tăng trưởng GDP trong thời kỳ 2017-2019 đạt 2,5%/ năm, cao hơn mức trung bình nhiều năm. Tuy nhiên, khi tác động của các biện pháp kích thích giảm dần, tăng trưởng kinh tế sẽ trở về xu hướng trung bình. Trong thời gian từ nay cho đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ (tháng 11/2020), một số sự kiện chính trị có thể mang đến những bất ngờ cả tích cực lẫn tiêu cực, ảnh hưởng đến triển vọng tăng trưởng kinh tế.

2. Tăng trưởng kinh tế châu Âu ổn định trở lại

Tình trạng trì trệ trong tăng trưởng kinh tế của châu Âu năm 2019 là đáng báo động, một số nền kinh tế lớn trong khu vực như Đức và Italia đã gần rơi vào suy thoái. Mặc dù vậy, một số dấu hiệu cho thấy những gì tồi tệ nhất đã qua đi, tăng trưởng kinh tế khu vực đồng Euro có khả năng sẽ ổn định ở mức 0,9% trong năm 2020. Trong khi đó, kết quả bầu cử ở Anh cho thấy những bất ổn lớn nhất xung quanh Brexit có thể sẽ qua đi, nhưng nhiều khó khăn vẫn còn ở phía trước, tăng trưởng kinh tế của Anh sẽ giảm từ 1,3% năm 2019 xuống chỉ còn 0,5% năm 2020.

3. Kinh tế Nhật Bản được hỗ trợ nhờ các biện pháp kích thích

ước tính, tăng trưởng GDP của Nhật Bản đã tăng từ 0,3% trong năm 2018 lên 1,1% trong năm 2019. Nhưng tăng trưởng quý 4 đã giảm mạnh do kết quả của việc tăng thuế doanh thu từ 8% lên 10% vào đầu tháng 10/2019. Để đáp lại, chính phủ của Thủ tướng Abe đã công bố gói kích thích tài chính 120 tỷ USD lớn hơn dự kiến, có khả năng sẽ trung hòa những tác động tiêu cực của việc tăng thuế doanh thu. Do đó, GDP của Nhật Bản dự kiến sẽ giảm xuống 0,3% trong năm 2020 nhưng sẽ hồi phục lên 0,5% trong năm 2021.

4. Tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ giảm xuống dưới 6,0%

Tuy Trung Quốc đổ lỗi cho chiến tranh thương mại với Mỹ là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng suy thoái kinh tế gần đây, nhưng đây cũng là kết quả của những yếu tố có tính cơ cấu và chu kỳ: Tình trạng già hóa dân số và sự sụt giảm năng suất lao động đã khiến cho tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc thấp hơn so với cách đây 1 thập niên. Trong những năm tới, tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc có khả năng sẽ tiếp tục giảm, xuống còn 5,7% năm 2020 và 5,6% năm 2021, trừ phi chính phủ đưa ra những chương trình kích thích kinh tế mạnh mẽ hơn.

5. Các thị trường mới nổi tiếp tục trì trệ

Tuy tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc là yếu tố chính dẫn đến sự suy giảm GDP ở các thị trường mới nổi, nhưng những thị trường này cũng đang phải đối mặt với hai luồng gió ngược lớn: tình trạng tăng trưởng yếu ở các nước phát triển và giá hàng hóa giảm. Trong vài năm tới, sự hồi phục ở các nước phát triển vẫn mong manh và giá hàng hóa sẽ tiếp tục giảm trong ngắn hạn. Những yếu tố này cùng với sự suy giảm tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc khiến cho các nền kinh tế mới nổi sẽ chỉ có rất ít dư địa tăng trưởng. Hơn nữa, nợ quốc gia kỷ lục của các nền kinh tế mới nổi đang trở thành mối lo ngại ngày càng lớn.

6. Giá hàng hóa ổn định

áp lực đối với giá hàng hóa đã giữ nguyên trong năm 2019, do đó nhìn chung mặt bằng giá đã giảm khoảng 6,5%. Nhưng trong năm tới chúng ta có thể chứng kiến sự thay đổi trên thị trường hàng hóa. Tuy tăng trưởng nhu cầu trong năm 2018 nằm ở mức thấp, nhưng tăng trưởng sản lượng cũng chậm lại trong năm 2019, tình hình cung cầu trong nhiều ngành trở nên sít sao hơn, nhờ đó nền tảng thị trường sẽ được cải thiện dần trong năm 2020. Sau khi tiếp tục suy yếu trong hai quý đầu năm, giá hàng hóa trong nửa sau của năm sẽ ổn định hoặc thậm chí sẽ tăng đối với một số mặt hàng.

7. Lạm phát duy trì ở mức thấp

Phần lớn những dao động mới đây về lạm phát trên thế giới là do những dao động ở tốc độ tăng giá, trong đó giá dầu mỏ và các hàng hóa khác cũng đóng vai trò quan trọng. Đây là bằng chứng sớm về việc lạm phát giá và lạm phát tiền lương có thể đang tiến đến gần các nước phát triển, nhưng khả năng xảy ra bước đột phá lớn vẫn còn rất xa - lạm phát toàn cầu năm 2020 được dự kiến sẽ chỉ ở mức 2,7%.

8. Chu kỳ nới lỏng tiền tệ có thể sẽ kết thúc

Khi tăng trưởng kinh tế giảm đi trong năm 2019, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và các ngân hàng trung ương khác đã thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ. Những dấu hiệu tăng trưởng vững chắc ở Mỹ cho thấy Fed có thể sẽ không thấy cần cắt giảm tiếp lãi suất. Trái lại, có 50% cơ hội là Fed sẽ tăng lãi suất một lần cuối năm 2020 và một lần nữa trong năm 2021. Tuy những thách thức đối với Ngân hàng trung ương châu Âu phức tạp hơn nhiều, nhưng phát biểu mới đây cho thấy ngân hàng này sẽ chỉ giảm tiếp lãi suất một cách thận trọng.

9. Đồng đôla Mỹ sẽ tăng giá nhẹ

Kinh tế Mỹ đã tăng trưởng nhanh hơn phần lớn các nền kinh tế phát triển khác. Mặt khác, chênh lệch lãi suất giữa một bên là Mỹ và một bên là châu Âu cùng với Nhật Bản đang có lợi cho tài sản nắm giữ bằng đồng đôla Mỹ. Hơn nữa, đồng đôla Mỹ vẫn là nơi trú ẩn an toàn cho các nhà đầu tư trong trường hợp xảy ra biến cố lớn. Trong thời gian tới, động lực này có khả năng sẽ tiếp tục duy trì nhưng sẽ giảm nhẹ, vì vậy đồng USD được dự báo sẽ tăng 3% trong 2 năm tới, sau đó sẽ bắt đầu một chu kỳ giảm dài hạn.

10. Suy thoái ít có khả năng xảy ra trong năm 2020

Những rủi ro đối với nền kinh tế toàn cầu vẫn còn: trong ngắn hạn, rủi ro lớn nhất là sự leo thang chiến tranh thương mại Mỹ -Trung hoặc khả năng lan rộng đến các nơi khác trên thế giới, nhất là châu Âu. Một rủi ro tiềm ẩn khác là sự lưỡng lự của nhiều chính phủ, đặc biệt là khu vực đồng Euro, đối với việc thực hiện các biện pháp kích thích tài chính. Về trung hạn, nợ công ty cao và ngày càng tăng ở cả các nước phát triển và các thị trường mới nổi là mối đe dọa lớn cho tăng trưởng kinh tế hiện nay, nếu các ngân hàng bắt đầu tăng lãi suất.

LH

Theo IHS Markit, 12/2019