VINACHEM

Theo phân tích của IHS Markit - Công ty hàng đầu thế giới về phân tích và thông tin thị trường, mặc dù kinh tế tăng trưởng chậm lại, nợ công cao và tình trạng dư thừa công suất ở một số hóa chất, Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục đóng vai trò chi phối trên thị trường hóa dầu toàn cầu, cả về mặt tiêu thụ và sản xuất.

Tuy nhiên, IHS Markit dự báo trong 4 năm tới tốc độ tăng trưởng nhu cầu đối với những hóa chất quan trọng của Trung Quốc sẽ chậm lại, chỉ còn đạt 5-7 %/năm, thấp hơn nhiều tốc độ tăng trưởng những năm trước đây. Nguyên nhân là sản xuất và đầu tư sẽ không còn tạo thành động lực tăng trưởng mạnh như trước đây đối với nền kinh tế Trung Quốc.

Nhà phân tích trưởng của IHS Markit cho rằng, Trung Quốc đã không tránh được những tác động của cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu 2009-2012, nhưng quốc gia này vẫn sẽ tiếp tục là động lực tăng trưởng đối với ngành sản xuất hóa chất toàn cầu trong những năm tới. Trung Quốc vẫn sẽ duy trì vị trí thị trường có tốc độ tăng trưởng lớn nhất đối với sản xuất hóa chất, tuy tốc độ tăng trưởng sẽ không cao như trước.

Từ năm 2000, Trung Quốc đã trở thành động lực quan trọng cho sự tăng trưởng toàn cầu cả về nhu cầu hóa chất và đầu tư trong sản xuất hóa chất. Trước đó, quốc gia này đã không đóng vai trò quan trọng cả về mặt tiêu thụ và sản xuất hóa chất trên thị trường toàn cầu, nhưng sau năm 2000 sản xuất các sản phẩm tiêu dùng tại đây đã phát triển nhanh. Nhu cầu hóa chất của Trung Quốc cũng đã tăng nhanh trong thời gian từ 2005 đến 2012. Năm 2015, Trung Quốc đã chiếm 1/3 nhu cầu hóa chất cơ bản toàn cầu. Ngày nay, quốc gia này đang là nước tiêu thụ và sản xuất hóa chất lớn nhất trên thế giới.

Từ khi kinh tế bắt đầu tăng trưởng chậm lại vào năm 2012, tốc độ tăng trưởng nhu cầu hóa chất tại Trung Quốc đã thể hiện sự suy yếu. Ngày nay, mặc dù tăng trưởng chậm lại nhưng tăng trưởng nhu cầu hóa chất tại đây vẫn chiếm hơn một nửa mức tăng trưởng nhu cầu toàn cầu. Vì vậy, quốc gia này vẫn tiếp tục là động lực then chốt cho sự tăng trưởng của nhu cầu hóa chất trên thế giới.

Hiện tại, Trung Quốc đang tiếp tục tăng cường công suất sản xuất hóa chất trong nước, ở cả hai lĩnh vực là các sản phẩm hóa dầu thông dụng và các sản phẩm hóa chất chuyên dụng. Trong thời gian giá dầu mỏ cao và lợi nhuận sản xuất hóa chất chuyên dụng rất hấp dẫn, các nhà đầu tư Trung Quốc đã nắm phần lớn các dự án đầu tư vào sản xuất hóa chất chuyên dụng. Tuy nhiên, sự sụp đổ của giá dầu mỏ trong thời gian hai năm qua đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi nhuận của các dự án đầu tư đó, vì vậy đầu tư trong lĩnh vực này đã giảm mạnh.

Ngày nay, khi sản xuất hóa dầu thông thường đã có lợi nhuận, các nhà đầu tư Trung Quốc đã đầu tư nhiều hơn vào lĩnh vực này. Một số tổ hợp hóa dầu quy mô siêu lớn đang được xây dựng hoặc đang được lập kế hoạch. Do tăng trưởng nhu cầu chậm hơn và công suất tăng mạnh theo kế hoạch, Trung Quốc sẽ ngày càng có khả năng tự cung tự cấp tốt hơn. Tỷ lệ nguyên liệu nhập khẩu sẽ giảm, mặc dù khối lượng nhập khẩu vẫn tiếp tục tăng.

Theo các chuyên gia của IHS Markit, kinh tế Trung Quốc sẽ lại tăng trưởng chậm trong năm 2017, phần lớn là do sự điều chỉnh trong lĩnh vực xây dựng nhà. Năm 2016, chính sách cho vay thế chấp nới lỏng tại đây đã thúc đẩy sự hồi phục có tính chu kỳ trong lĩnh vực xây dựng nhà. Nhưng một số quý tăng trưởng nhanh và xu hướng thắt chặt mới đây của chính sách tiền tệ sẽ dẫn đến sự tăng trưởng chậm lại của lĩnh vực xây dựng nhà trong năm 2017.

Kế hoạch của Chính phủ Trung Quốc đánh thuế tài sản từ cuối năm 2017 sẽ khiến cho thời gian điều chỉnh kéo dài thêm và sự hồi phục nếu có sẽ không mạnh mẽ như trước. Một tác động bất lợi khác trong 2 năm tới là sự suy giảm dự kiến của doanh số và sản lượng xe ôtô do chính sách thuế tiêu dùng cao hơn, đây là lĩnh vực lớn nhất về doanh thu bán lẻ và lớn thứ ba về giá trị gia tăng công nghiệp tại Trung Quốc.

IHS Markit dự báo tốc độ tăng trưởng GDP của Trung Quốc trong năm 2017 sẽ giảm xuống 6,5% so với 6,7% trong năm 2016 và 6,9% trong năm 2015. Đồng thời, triển vọng tăng trưởng GDP của Trung Quốc trong năm 2018 cũng bị hạ xuống 6,2% so với mức 6,4% trước đó.

Sự suy giảm của tăng trưởng kinh tế đã dẫn đến sự suy giảm của đầu tư tư nhân tại Trung Quốc, nhưng lĩnh vực kinh tế tư nhân trong công nghiệp hóa chất của nước này vẫn đang phát triển và làm thay đổi cơ cấu của cả ngành. Trong quá khứ trước đây, ngành công nghiệp hóa chất Trung Quốc bị chi phối bởi ba doanh nghiệp quốc gia lớn. Nhưng trong 5 năm qua, các doanh nghiệp tư nhân và các công ty địa phương đã phát triển với tốc độ nhanh hơn và thách thức vị thế chi phối của những doanh nghiệp quốc gia này. Thị phần của các công ty tư nhân và các công ty địa phương đã tăng từ 24% năm 2010 lên 41% năm 2015 và được dự báo sẽ tiếp tục tăng tiếp lên 47% vào năm 2018.

Trong công nghiệp hóa chất Trung Quốc, một số lĩnh vực sẽ có khả năng sẽ tăng trưởng cao trong những năm tới. IHS Markit dự báo doanh số hóa chất chuyên dụng tại đây sẽ tăng trưởng 6,5%/năm trong thời gian 2015-2020, đạt hơn 175 tỷ USD. Khi đó, Trung Quốc sẽ vượt qua Mỹ để trở thành thị trường hóa chất chuyên dụng lớn nhất thế giới.

TN

Theo IHS Markit, 4/2017