VINACHEM

Một dự án hợp tác nghiên cứu 9 năm đã dẫn đến bước đột phá quan trọng trong nghiên cứu ung thư. Các nhà khoa học đã làm sáng tỏ hiệu ứng Warburg, đó là hiện tượng mà trong đó các tế bào ung thư nhanh chóng phân hủy đường, kích thích khối u phát triển. Phát hiện này cung cấp bằng chứng về quan hệ giữa đường và ung thư, nó có thể có tác động sâu rộng đến việc đưa ra chế độ ăn uống thích hợp cho bệnh nhân ung thư.

Dự án nghiên cứu nói trên đã được bắt đầu từ năm 2008 giữa các nhà khoa học Bỉ tại Trung tâm nghiên cứu ung thư Leuven, Trung tâm sinh học phân tử Brussel và Đại học Ku Leuven. Trọng tâm nghiên cứu là hiệu ứng Warburg, theo đó các quan sát cho thấy các khối u ung thư chuyển hóa đường thành lactat với những lượng lớn hơn nhiều so với các mô khỏe mạnh. Đây là một trong những đặc điểm nổi bật nhất của các tế bào ung thư. Hiện tượng này đã được khảo sát và nghiên cứu từ lâu, thậm chí được sử dụng cho một số ứng dụng, ví dụ để phát hiện các khối u não. Nhưng cho đến nay người ta vẫn chưa rõ hiệu ứng này có phải chỉ là một triệu chứng của ung thư hay chính là nguyên nhân gây ra ung thư.

Đường đánh thức các tế bào ung thư

Trong khi các nghiên cứu trước đây về cơ chế trao đổi chất của tế bào ung thư thường tập trung vào việc miêu tả những nét đặc biệt trong quá trình trao đổi chất ở hiệu ứng Warburg, nghiên cứu của các nhà khoa học Bỉ đã làm sáng tỏ mối liên kết giữa sự khác biệt về trao đổi chất này và khả năng gây bệnh ung thư ở các tế bào nguy hiểm.

Theo một nhà khoa học trong nhóm nghiên cứu, nghiên cứu của họ cho thấy tiêu thụ đường quá mức của các tế bào ung thư sẽ dẫn đến những chu kỳ kích thích sự phát triển và tăng trưởng của ung thư. Nghiên cứu này đã giải thích mối quan hệ giữa sức mạnh của hiệu ứng Warburg và sự phát triển của khối u. Mối liên kết này giữa đường và ung thư có những tác động rất sâu rộng. Kết quả của nghiên cứu đã cung cấp cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo trong tương lai trong lĩnh vực này.

Ở nghiên cứu trên, việc khảo sát trên mô hình các tế bào men bia đã đóng vai trò quan trọng dẫn đến phát hiện mới, vì các tế bào men bia cũng có những protein “Ras” mà thường thấy trong các tế bào ung thư và có thể gây ra ung thư ở dạng đột biến. Khi sử dụng men bia làm mô hình vi sinh vật, các nhà nghiên cứu Bỉ đã khảo sát mối quan hệ giữa hoạt tính của protein Ras và quá trình trao đổi chất ở mức cao đối với đường trong men bia.

Giáo sư Johan Thevelein (người phụ trách nhóm nghiên cứu tại Đại học Ku Leuven) cho biết, họ đã quan sát thấy sự thoái hóa của đường trong men bia có liên kết với sự kích hoạt của các protein Ras thông qua sản phẩm trung gian là fructoza 1,6-biophosphat. Trong khi đó, protein Ras đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích quá trình nhân bản của cả tế bào men bia và tế bào ung thư. Điều đáng chú ý là cơ chế này đã được lưu giữ trong suốt quá trình tiến hóa lâu dài từ tế bào men bia đến con người.

LH

Theo ScienceDaily, 10/2017