VINACHEM

Một ngày tháng 4/2014, trong đợt điều tra nghi vấn xả thải công nghiệp bất hợp pháp xuống các con sông trong khu vực, công an thành phố Dương Châu (tỉnh Giang Tô, Trung Quốc) đã tiến hành khám xét con tàu thuộc sở hữu của doanh nhân địa phương Weidong Ding.

Khi vừa lên boong, các nhân viên công an đã thấy có mùi đáng nghi. Ngay sau đó, họ phát hiện hàng tấn chất thải công nghiệp nguy hiểm trên boong tàu và đã bắt giữ thuyền trưởng con tàu.

Kết quả hỏi cung thuyền trưởng con tàu đã giúp các nhà điều tra lần ra manh mối chủ mưu vụ xả thải là Jun Wang, giám đốc nhà máy thuộc Công ty sản xuất thuốc nhuộm DyStar tại Nam Kinh. Từ năm 2010 đến 2014, Wang đã câu kết với chủ sở hữu một đội tàu địa phương là Zhanrong Wang và thuê ông ta đổ bỏ axit sunphuric phế thải của nhà máy DyStar với giá 84 USD/tấn. Để thực hiện kế hoạch này, họ cũng bí mật câu kết với hai người quản lý khác trong nhà máy.

Sau đó, bất cứ khi nào khi bể chứa axit sunphuric thải của nhà máy DyStar đầy, xe tải của Wang lại đến để chở số axit này đi và đưa xuống thùng chứa trên con tàu của Ding. Khi trời tối, con tàu lặng lẽ nhổ neo lên đường để “trút bầu tâm sự” xuống con sông Taidong và kênh đào Grand Canal gần đó.

Trong hơn 4 năm, Công ty DyStar đã xả trộm gần 3000 tấn axit phế thải nguy hiểm xuống sông theo cách này.

Ban đầu, DyStar là một công ty Đức, nhưng năm 2010 nó đã được Công ty Kiri industries của ấn Độ và Tập đoàn Zhejiang Longsheng của Trung Quốc mua lại. Trước đó, khi còn thuộc sở hữu của những người Đức, nhà máy thuốc nhuộm của DyStar tại Nam Kinh vẫn xử lý phế thải axit sunphuric theo quy trình hợp pháp với chi phí khoảng 430 USD/tấn.

Người phát ngôn của Công ty DyStar khẳng định, Ban Giám đốc Công ty không cho phép và cũng không chấp nhận việc xả thải bất hợp pháp, vụ xả thải trộm đã diễn ra khi một giám đốc không biết tiếng Trung Quốc và không đọc được các tài liệu tiếng Trung đang phụ trách hoạt động của Công ty ở Nam Kinh.

Mặc dù vậy, một tòa án Trung Quốc đã tuyên phạt Công ty DyStar 3 triệu USD, đồng thời kết án một số giám đốc và quản lý của DyStar từ 3 đến 5 năm tù giam.

Ngay sau vụ việc tại nhà máy DyStar, tháng 5/2015 6 nhà máy hóa chất khác ở Giang Tô cũng bị phát hiện đã xả 25.000 tấn axit xuống mặt nước. Tháng 8/2015, 6 nhà máy này bị tuyên án có tội và phải nộp phạt số tiền tổng cộng lên tới khoảng 23 triệu USD để phục hồi môi trường. Đây là một hình phạt cao kỷ lục trong lịch sử các vụ kiện môi trường tại Trung Quốc.

Những trường hợp như trên giải thích vì sao các con sông Trung Quốc vẫn tiếp tục bị ô nhiễm nặng nề mặc dù chính phủ nước này đã đưa ra những quy định kiểm soát chặt chẽ. Theo Bộ trưởng Bộ bảo vệ môi trường Trung Quốc năm 2015, 28% sông hồ Trung Quốc đã bị ô nhiễm do tác động của con người.

Trong những thập kỷ gần đây, nguồn nước ở Trung Quốc đã trở thành một trong những nơi ô nhiễm nhất và độc hại nhất trên thế giới. Một báo cáo của Hội bảo vệ thiên nhiên công bố tháng 4/2016 cho biết, khoảng 3/4 nguồn nước khai thác để cung cấp cho 30 thành phố lớn nhất ở Trung Quốc đã bị ô nhiễm nghiêm trọng, đe dọa sức khỏe của hàng chục triệu người.

HV

Theo Chemical & Engineering News, 12/2016