VINACHEM

Kẽm là kim loại được sử dụng chủ yếu để chống gỉ trong sắt và thép. Nhưng ngoài ra vi lượng kẽm cũng rất cần thiết đối với sức khỏe của con người và cây trồng. Nếu thiếu kẽm trong thức ăn, con người sẽ có xu hướng dễ mắc bệnh tiêu chảy, viêm phổi và sốt rét, còn cây trồng thiếu kẽm sẽ còi cọc, vì vậy bổ sung kẽm cho đất không chỉ giúp tăng năng suất thu hoạch và lợi nhuận cho người nông dân mà còn mang lại lợi ích về sức khỏe cho con người.

Theo kết quả nghiên cứu của Tạp chí Y học Lancet, ngày nay đất nông nghiệp ở các khu vực Nam á, Hạ Sahara (châu Phi) và châu Mỹ La tinh đang ngày càng thiếu kẽm, dẫn đến hơn 450.000 trường hợp tử vong hàng năm ở trẻ em dưới 5 tuổi. Tổng cộng, trên toàn cầu hiện có khoảng 2 tỷ người đang ở trong tình trạng cơ thể thiếu kẽm.

Tuy lượng kẽm sử dụng trong nông nghiệp nhìn chung vẫn còn tương đối thấp, doanh thu phân bón chứa kẽm của các công ty sản xuất phân bón đang tiếp tục tăng khi người nông dân ở nhiều nơi trên thế giới tìm cách khôi phục đất đai đã trở nên kiệt quệ chất dinh dưỡng do nhiều năm khai thác và do ảnh hưởng của tình trạng biến đổi khí hậu. Hơn nữa, nhận thức của người dân trên toàn cầu về tình trạng thiếu kẽm và những ích lợi của việc bổ sung kẽm cho cây trồng đang không ngừng được nâng cao.

Theo Công ty phân tích thị trường IHS Markit tại Houston (Mỹ), thị trường kim loại kẽm hiện nay tăng trưởng chậm nhưng vững chắc. IHS Markit dự báo nhu cầu sử dụng kẽm trong nông nghiệp sẽ tăng khoảng 4%/ năm trong 5 năm tới.

Theo ước tính của IHS Markit, năm 2016 chỉ có khoảng 270.000 tấn kẽm đã được sử dụng cho cây trồng trên toàn cầu, trong khi đó lượng kẽm sử dụng ở tất cả các lĩnh vực lên đến 12 triệu tấn.Tuy nhiên, với hai phần ba đất nông nghiệp trên thế giới đang nằm trong tình trạng thiếu kẽm, nhu cầu sử dụng kẽm cho nông nghiệp có thể sẽ tăng gấp ba hiện nay.

Các nhà nghiên cứu đã khảo sát những ích lợi của kẽm đối với cây trồng khi ngày càng nhiều diện tích đất nông nghiệp trên thế giới bị khai thác cạn kiệt và mất đi các chất dinh dưỡng. Các vùng đất khô hạn và nửa khô hạn là những vùng đất dễ bị tổn thương nhất do cây trồng chỉ hấp thụ kẽm sau khi hợp chất kẽm đã tan trong nước.

Một cuộc khảo sát năm 2012 của Tạp chí nông nghiệp Agrochimica tại Đại học Pisa (Italia) cho thấy hơn 70% đất canh tác ở ấn Độ và Pakistan bị thiếu kẽm, hơn một nửa diện tích đất canh tác ở Trung Quốc cũng nằm trong tình trạng tương tự. Tuy kết quả nghiên cứu khác nhau theo từng khu vực và cây trồng, nhưng nhìn chung việc bổ sung kẽm vào phân bón có thể giúp cải thiện năng suất thu hoạch. Tại Mỹ, quốc gia sản xuất nông nghiệp lớn nhất thế giới, năng suất thu hoạch cây trồng đã tăng trong phạm vi từ 12% đến 180% nhờ bổ sung kẽm vào đất. Kết quả một cuộc khảo sát tại ấn Độ cũng cho thấy, phân bón chứa kẽm đã giúp tăng đến 30% năng suất lúa.

Trong hơn 4 năm, Công ty sản xuất kẽm Teck tại Vancouver (Canađa) đã hợp tác với Bộ Nông nghiệp Trung Quốc và Hiệp hội Kẽm quốc tế tiến hành các thử nghiệm thực địa ở cây lúa tại Trung Quốc. Kết quả thu được rất khả quan: năng suất lúa tăng 20%, hàm lượng chất dinh dưỡng trong gạo tăng 40% khi sử dụng phân bón chứa kẽm. Hiện nay chính phủ Trung Quốc đã khuyến cáo người nông dân sử dụng các loại phân bón chứa kẽm.

Trung Quốc - đất nước đông dân nhất thế giới và là một trong những quốc gia sản xuất nông nghiệp lớn nhất toàn cầu - hiện chỉ sử dụng khoảng 20.000 tấn kẽm/năm cho cây trồng. Nếu các khuyến cáo của chính phủ được thực hiện đầy đủ, nhu cầu kẽm của Trung Quốc có thể tăng đến 30.000 tấn. Theo Phó Chủ tịch Công ty Teck, tác động tiềm năng của sự thay đổi này đối với thị trường kẽm sẽ rất lớn.

Việc gia tăng sử dụng phân bón chứa kẽm không chỉ mang lại lợi nhuận cho các công ty sản xuất phân bón mà cũng mang lại lợi ích cho người nông dân địa phương nhờ năng suất thu hoạch tăng và giúp tăng cường sức khỏe cho trẻ em cũng như tất cả những người khác mà cơ thể đang thiếu kẽm.

Công ty Mosaic - nhà sản xuất phân bón hàng đầu thế giới tại Minnesota (Mỹ) - dự báo nhu cầu phân bón vi lượng chứa kẽm sẽ tăng mạnh. Trong khi đó, từ nhiều năm nay Công ty hóa chất Bayer của Đức đã giới thiệu với người nông dân về những ích lợi của kẽm khi sử dụng sản phẩm thuốc diệt nấm antracol của Công ty cho lúa, cà chua và hoa quả. Kết quả khảo sát của Bayer cho thấy, thuốc diệt nấm này không chỉ có tác dụng chống rệp vừng mà còn giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh hơn và mang lại năng suất thu hoạch cao hơn.

Những dạng ứng dụng thông thường nhất của kẽm đối với cây trồng là kẽm sunphat và kẽm oxit, được sản xuất từ kẽm bằng phương pháp xử lý nhiệt hoặc xử lý hóa chất. Kẽm oxit không được cây trồng hấp thụ tốt như kẽm sunphat, trừ phi sử dụng trên vùng đất chua.

Công ty Nevada Zinc tại Mỹ đang có kế hoạch sản xuất kẽm oxit hoặc kẽm sunphat tại mỏ Lone ở Eureka, Nevada. Theo Công ty, quặng của mỏ này có thể được chế biến dễ dàng thành các sản phẩm phân bón, mang lại lợi nhuận cao gấp 2,5 lần so với khi bán kim loại kẽm cho các lò nấu kim loại để sử dụng trong công nghiệp. Giám đốc Công ty cho biết, 1 kg phân bón chứa kẽm chỉ có hàm lượng kẽm khoảng 25%, nhưng có giá bán tương đương 1 kg kẽm kim loại.

Mặt khác, việc sử dụng nhiều kẽm hơn trong sản xuất phân bón có thể sẽ làm cho tình trạng cung cầu sít sao đối với kim loại này càng trở nên căng thẳng hơn. Hai trong số 3 năm qua, nhu cầu toàn cầu đã vượt quá sản lượng của các mỏ. Trước đó, nhiều nhà sản xuất đã cắt giảm sản lượng vào thời gian giá kẽm trên thị trường xuống thấp. Hiện nay, theo quan sát trên Thị trường kẽm hàng hóa tại Luân Đôn, lượng kẽm tồn kho đã giảm 71% so với mức đỉnh cao năm 2012 và đang ở mức thấp nhất trong 7 năm nay.

Theo Hiệp hội Kẽm quốc tế, trong vài năm tới thị trường phân bón có thể sẽ có nhu cầu tăng cao đối với những loại kẽm chất lượng cao và kẽm nguyên gốc, thay cho những loại kẽm tái chế và kẽm vụn đang được sử dụng hiện nay.

HV

Theo FertilizerWorld, 5/2017