VINACHEM

Hiện nay, phần lớn các công ty tham gia hoạt động trên thị trường phân bón quốc tế đều không đánh giá tích cực về triển vọng trước mắt của ngành sản xuất này. Giá phân bón đi xuống, nguồn cung đang vượt trước nhu cầu rất xa, chi phí đầu vào ở một số thị trường tăng mạnh và nhiều chính phủ vẫn chưa có những biện pháp hỗ trợ, tình hình này đang gây lo ngại cho nhiều công ty.

Tuy nhiên, tương tự như mọi chu kỳ đi xuống khác, đây là lúc mà các công ty sản xuất phân bón có thể thực hiện những biện pháp cần thiết để củng cố lợi thế so sánh của mình và chuẩn bị cho những triển vọng sẽ được cải thiện về dài hạn.

Sản xuất phân đạm

Phân đạm là nền tảng của ngành sản xuất phân bón. Sản lượng NH3 trên thế giới đã tăng từ dưới 110 triệu tấn vào năm 2000 lên trên 140 triệu tấn vào năm 2015. Sản lượng urê thế giới cũng tăng gấp đôi, từ dưới 40 triệu tấn năm 2000 lên trên 80 triệu tấn năm 2015.

Trong những năm qua, Trung Quốc đã trở thành quốc gia đóng vai trò định hướng trên thị trường thế giới. Năm 2015, nước này chiếm khoảng 50% sản lượng urê toàn cầu và đã xuất khẩu 15 triệu tấn.

Tuy nhiên, với giá thành 200 USD/ tấn, 60% các nhà máy urê giá thành cao tại Trung Quốc đã bị thua lỗ trong năm 2016. Trong bối cảnh đó, nhiều nhà máy với công suất lên đến hàng triệu tấn đã bị đóng cửa, nhiều nhà máy khác dự kiến cũng sẽ phải ngừng vận hành. Lượng xuất khẩu phân bón của Trung Quốc đã giảm mạnh, xu hướng này được dự kiến sẽ tiếp tục trong thời gian tới.

Nhiều khu vực sản xuất phân bón khác trên thế giới cũng đã rơi vào cảnh trì trệ. Tại Trinidad, sản lượng NH3 đạt mức cao nhất là 5,5 triệu tấn vào năm 2010. Nhưng từ đó đến nay sản lượng này đã giảm xuống dưới 4,3 triệu tấn. Công nghệ phân bón ở quốc đảo này đã lạc hậu, chỉ số tiêu thụ gas trung bình trong ngành khá cao (khoảng 38 triệu Btu/tấn NH3). Mặt khác, dự trữ khí gas đang giảm, vì vậy, sản xuất phân bón có thể sẽ bị siết chặt. Khả năng phải đóng cửa các nhà máy khá cao.

Tại Bắc Mỹ, phần lớn các dự án mở rộng công suất phân đạm đã hoàn thành, những nhà máy mới này sẽ đi vào vận hành với toàn bộ công suất vào giữa năm 2018. Các nhà sản xuất phân bón tại Mỹ và Canađa có ưu thế lớn nhờ nguồn cung khí thiên nhiên dồi dào với giá thành thấp, có thể sử dụng đồng thời làm nguyên liệu và nhiên liệu trong sản xuất phân bón. Những nhà máy phân bón ở hai quốc gia này cũng nằm gần các thị trường tiêu thụ lớn, vì vậy nguồn cung trong khu vực dự kiến sẽ thay thế cho phần lớn khối lượng phân bón nhập khẩu.

Trong bối cảnh như trên, một số nhà máy phân bón ở các khu vực vẫn có thể gia tăng nguồn cung, ví dụ một số nhà máy ở ấn Độ, Nigiêria, Iran. Mặc dù vậy, chu kỳ giảm giá đã hạn chế nghiêm trọng lợi nhuận của các công ty sản xuất phân bón, do đó cũng sẽ hạn chế tiềm năng tài chính của những công ty này trong việc thực hiện những dự án phân bón mới ở quy mô lớn.

Với giả thiết là nhu cầu tiêu thụ trung bình trên thế giới sẽ tăng thêm từ 2,5 triệu tấn đến 4 triệu tấn, các công ty sản xuất phân bón trên thế giới dự kiến nguồn cung cho thị trường sẽ bắt đầu thắt chặt từ năm 2019.

Trong một hội nghị các nhà đầu tư mới đây, Giám đốc điều hành của Công ty phân bón Agrium cho biết, Công ty thực sự đánh giá tích cực về triển vọng của thị trường phân đạm khi bước sang năm 2018. Họ tin tưởng là cung cầu trên thị trường phân bón toàn cầu sẽ dần lấy lại cân bằng từ cuối năm 2018 và xu hướng đó sẽ chuyển tiếp sang năm 2019.

TN

Theo World Fertilizer, 1/2018