VINACHEM

Trong thời gian qua, ngành sản xuất phân bón thế giới đã thể hiện những dấu hiệu ổn định nhờ sự hỗ trợ của giá phân bón được cải thiện và nhờ những động lực về nhu cầu đối với một số chất dinh dưỡng cây trồng quan trọng cũng như sự cải thiện tình hình kinh tế của người nông dân.

Tuy giá nông sản vẫn còn yếu và tạo thành trở ngại lớn, nhưng lượng sử dụng cao ở các thị trường tiêu thụ quan trọng đang thúc đẩy nhu cầu về các loại phân bón chính. Ngoài ra, dân số thế giới không ngừng tăng cùng với nhu cầu gia tăng về nguồn cung lương thực thực phẩm vẫn tiếp tục là những chất xúc tác hàng đầu cho sự tăng trưởng của nhu cầu phân bón.

Thị trường phân kali tăng trưởng tốt

Cuối năm 2017, thị trường phân kali đã ổn định trở lại từ những mức giá thấp trong năm 2016. Với sự hỗ trợ của nhu cầu đang cải thiện và tình hình cung cầu sít sao hơn, giá phân kali đã hồi phục sau khi sụt giảm mạnh trong năm 2016. Phần lớn các nhà sản xuất loại phân bón này, ví dụ Công ty PotashCorp tại Saskatchewan (Canađa) và Công ty Agrium tại Mỹ, đã chứng kiến sự tăng giá mạnh của phân kali trong quý 3/2017, nhờ đó lợi nhuận của họ cũng tăng theo.

Nhu cầu phân kali đã trở nên mạnh hơn tại các thị trường tiêu thụ quan trọng. Một nhà sản xuất hàng đầu trong lĩnh vực này là Công ty PotashCorp đã nhận thấy nhu cầu lành mạnh đối với phân kali trong quý 3/2017 và cả năm 2017, được hỗ trợ bởi xu hướng gia tăng tiêu thụ với những hợp đồng cung ứng phân kali quy mô lớn cho cả Trung Quốc và ấn Độ. Theo ước tính của PotashCorp, nhu cầu phân kali toàn cầu năm 2017 nằm trong phạm vi 62-65 triệu tấn.

Công ty PotashCorp cho rằng, động lực thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ mạnh tại Trung Quốc là sự dịch chuyển của ngành nông nghiệp nước này về hướng những loại cây trồng tiêu thụ nhiều kali như rau xanh và hoa quả. Nhu cầu phân kali cũng duy trì ở mức lành mạnh tại Braxin, một thị trường tiêu thụ quan trọng khác, nhờ diện tích canh tác và tỷ lệ bón phân đang có xu hướng gia tăng. Tại Bắc Mỹ, sức mua cao của người nông dân cùng với nhu cầu bổ sung chất dinh dưỡng cho đất sẽ hỗ trợ nhu cầu phân bón trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, động thái của chính phủ ấn Độ cắt giảm thuế hàng hóa dịch vụ đối với phân bón từ 12% xuống còn 5% là tin vui đối với những người nông dân ở quốc gia này. Đây cũng là điềm báo trước về nhu cầu phân kali sẽ tăng ở ấn Độ - một trong những quốc gia tiêu thụ phân kali hàng đầu trên thế giới.

Theo Công ty Agrium, cân bằng thị trường phân kali đã duy trì ở mức sít sao trong những tháng cuối của năm 2017. Trong bối cảnh đó, nhu cầu cao hơn từ phía các thị trường tiêu thụ chính cùng với nguồn cung thắt chặt hơn sẽ đẩy giá phân kali tăng tiếp.

Thị trường phân đạm hồi phục

Một xu hướng tích cực khác là sự hồi phục trong thời gian gần đây của thị trường phân đạm. Nhu cầu và các cơ sở định giá trên thị trường này đang được cải thiện. Theo Công ty CF Industries Holdings, một trong những nhà sản xuất phân đạm quy mô lớn, quý III/2017 thị trường đã chứng kiến sự gia tăng nhanh của giá urê toàn cầu so với quý II trước đó. Động lực của xu hướng này là khối lượng xuất khẩu phân đạm của Trung Quốc đã giảm đáng kể trong bối cảnh nhu cầu mạnh lên trên toàn cầu (đặc biệt là tại Braxin và ấn Độ). CF Industries Holdings dự báo nhu cầu phân đạm sẽ tiếp tục tăng ổn định trong thời gian tới.

Hơn nữa, trong hội nghị tổng kết quý III/2017 Công ty Agrium cho biết giá phân đạm đã chứng kiến sự gia tăng mạnh (trên 50%) từ những mức thấp vào tháng 7/2017. Giá phân đạm đã được hỗ trợ nhờ sản lượng urê thấp của Trung Quốc và nhu cầu nhập khẩu ổn định của ấn Độ. Giá than trong nước cao cùng với những nỗ lực của chính phủ Trung Quốc nhằm cắt giảm phát thải các khí gây ô nhiễm đã dẫn đến sự suy giảm mạnh của sản xuất urê tại đây.

Công ty Agrium cũng nhận thấy các nền tảng cung cầu tích cực trong trung hạn đối với phân đạm. Nhu cầu tiếp tục duy trì ở mức cao và điều kiện thị trường sít sao hơn đã hỗ trợ tốt cho giá phân đạm trong quý IV/2017.

Thị trường phân lân với những xu hướng trái chiều

Công suất dư thừa tiếp tục gây áp lực lên giá phân lân, như chúng ta đã chứng kiến trong 3 quý đầu năm 2017. Sang năm 2018, thị trường phân lân được dự báo sẽ tiếp tục duy trì tình trạng cung vượt cầu, với các nhà máy mới sẽ đi vào vận hành tại Marốc và Arập Xê-út, tạo thêm áp lực lên thị trường.

Tuy nhiên, triển vọng nhu cầu đối với phân lân vẫn duy trì thuận lợi. Trong hội nghị tổng kết quý III/2017, Công ty Mosaic, một trong những nhà sản xuất phân lân lớn nhất thế giới, cho biết nhu cầu phân lân vẫn duy trì ở mức lành mạnh do người nông dân đang tìm cách bổ sung chất dinh dưỡng cho đất ở hầu hết các khu vực nông nghiệp lớn trên thế giới. Mosaic dự báo sự tăng trưởng của nhu cầu sẽ hấp thụ hết các nguồn cung bổ sung.

Thu nhập của người nông dân được cải thiện

Sau 3 năm suy giảm do giá nông sản thấp, thu nhập của người nông dân Mỹ đã ổn định và tăng nhẹ trong năm 2017. Theo ước tính cuối năm của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), tổng thu nhập ròng của nông dân Mỹ tăng khoảng 2,7%, đạt 63,2 tỷ USD trong năm 2017.

Động lực dẫn đến sự gia tăng lợi nhuận này có thể là doanh thu nông sản cao hơn. USDA ước tính doanh thu của nông dân Mỹ đạt 365,1 tỷ USD trong năm 2017, tăng 2,4% so với năm trước.

Tuy lợi nhuận của nông dân Mỹ trong năm trước còn xa mới đạt mức kỷ lục 123,8 tỷ USD đạt được trong năm 2013, nhưng đây là những dấu hiệu cho thấy thu nhập của những người làm nông nghiệp đã ổn định trở lại và thời gian qua thị trường có thể đã chạm đáy với triển vọng đi lên từ đó.

Trở ngại do giá nông sản thấp

Sự suy yếu có tính phổ biến của giá nông sản vẫn tiếp tục là mối lo ngại lớn đối với các nhà sản xuất phân bón và các sản phẩm nông hóa. Giá những nông sản chính như ngũ cốc, đậu nành vẫn đứng ở mức thấp nhất trong nhiều năm qua do thị trường đang tràn ngập hàng hóa nông sản. Một vụ mùa được dự kiến là bội thu có khả năng sẽ chặn lại cơ hội tăng giá cho nông sản.

Trong khi đó, USDA đã đánh giá năm 2017 là một năm bội thu của nông nghiệp Mỹ, đồng thời nâng dự báo về triển vọng thu hoạch trong năm canh tác 2017/2018. Cơ quan này ước tính sản lượng ngũ cốc của Mỹ đạt mức kỷ lục là 14,578 tỷ giạ, tăng 298 triệu giạ so với dự báo trước. USDA cũng ước tính sản lượng đậu nành sẽ đạt 4.425 tỷ giạ. Như vậy, tình hình dư thừa sẽ càng nghiêm trọng hơn, hạn chế khả năng tăng giá của nông sản.

Nhìn chung, mặc dù vẫn còn những trở ngại trước mắt, nhưng nền tảng cơ bản của ngành sản xuất phân bón đang được cải thiện trong bối cảnh nhu cầu phục hồi và thu nhập của người nông dân gia tăng. Hơn nữa, người nông dân sẽ cần thường xuyên nuôi dưỡng cây trồng, bổ sung chất dinh dưỡng cho đất sau khi thu hoạch và tìm cách gia tăng năng suất để đáp ứng nhu cầu lương thực thực phẩm ngày càng tăng. Đó là những yếu tố sẽ hỗ trợ mạnh mẽ triển vọng phát triển của ngành sản xuất phân bón.

HV

Theo Chemistry & Industry, 1/2018