VINACHEM

Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, các sản phẩm tiêu dùng chứa hóa chất như thuốc xịt, sơn vécni, sơn móng tay đang cùng với xe ôtô và các phương tiện giao thông khác trở thành những nguồn ô nhiễm không khí hàng đầu ở các thành phố. Các sản phẩm hóa chất gia đình như các chất giặt rửa, thuốc xịt diệt côn trùng, nước hoa.. đang phát tán những lượng hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) nhiều tương đương các phương tiện giao thông vận tải. Đó là kết luận trong báo cáo do Cục Đại dương và khí quyển quốc gia Mỹ (NOAA) mới công bố tháng 2/2018.

Không những vậy, báo cáo còn cho biết các hóa chất gia đình phát tán nhiều bụi mịn có thể làm hại phổi và nằm trong số những chất ô nhiễm không khí nguy hiểm nhất đối với sức khỏe con người.

Trong nghiên cứu của mình, các nhà khoa học tại cơ quan nói trên đã giả thiết là các chất VOC được thông gió từ trong nhà ra môi trường bên ngoài và chúng trải qua một loạt các phản ứng hóa học khác nhau dưới tác động của ánh nắng Mặt Trời. Trong không khí, các chất VOC bị chuyển hóa và tạo thành những hạt cực mịn, hoặc chúng bám chặt lên các hạt bụi sẵn có trong khí quyển.

Các hạt mịn cũng được tạo thành khi các chất VOC phản ứng với phát thải khí NOx từ xe ôtô.

Trước đây, nhiều sản phẩm hóa chất dễ bay hơi khó có thể được xác định ở không khí ngoài trời. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu nói trên đã phát hiện dấu vết hóa học và tác động của những chất này đối với chất lượng không khí cả ở trong nhà cũng như ngoài trời tại Los Angeles (Mỹ) bằng cách áp dụng phương pháp sắc ký khối phổ (GC-MS) truyền thống. Tương tự như một hợp âm trong âm nhạc, các dấu vết hóa học đại diện cho một nhóm các hợp chất khác nhau trong không khí.

Tuy lượng nguyên liệu dầu khí được sử dụng để sản xuất nhiên liệu tại Mỹ lớn gấp 15 lần so với sản xuất hóa chất, nhưng dung môi dùng trong các sản phẩm hóa chất dễ bay hơi lại là những chất được sản xuất với mục đích chính là để bay hơi.

Nhưng mặt khác, kết quả của nghiên cứu trên cũng là những tin tức “tốt đẹp”, vì chúng cho thấy các quy định chặt chẽ về chất lượng không khí đã đạt được nhiều thành công trong việc kiểm soát phát thải của các phương tiện giao thông. Theo một tác giả trong nhóm nghiên cứu nói trên, khi phương tiện giao thông trở nên sạch hơn thì các nguồn phát tán ô nhiễm khác đang dần trở thành quan trọng hơn. Hơn nữa, từ trước đến nay mối liên kết giữa phát thải VOC từ các sản phẩm hóa chất dễ bay hơi và việc tạo thành các hạt bụi mịn chưa được nhận thức đúng. Người ta thường chú ý đến việc điều chỉnh các sản phẩm đó căn cứ trên phát thải các hóa chất độc hại trong không khí và hàm lượng ôzôn, nhưng lại ít quan tâm đến việc tạo thành các hạt bụi mịn.

Các nhà nghiên cứu cũng xem xét những thống kê về hóa chất tại các nguồn ô nhiễm không khí, do các ngành công nghiệp và các cơ quan môi trường của Mỹ công bố. Họ phát hiện thấy, tại Mỹ lượng các chất VOC phát thải từ các sản phẩm tiêu dùng và sản phẩm công nghiệp cao gấp 2-3 lần so với những ước tính về ô nhiễm không khí hiện nay.

Nhiều sản phẩm hóa chất dễ bay hơi tại Mỹ và châu Âu hiện đã phải tuân theo các quy định về giảm hàm lượng VOC. Vì vậy, các nhà khoa học khuyến cáo người tiêu dùng hạn chế sử dụng các sản phẩm này ở mức tối thiểu nhằm góp phần bảo vệ môi trường.

LH

Theo Chemistry & Industry, 3/2018