VINACHEM

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Washington (Mỹ) đã tạo ra một chuỗi protein biến đổi gen từ protein trong gan của động vật có vú rồi đưa nó vào cây thường xuân (epipremnum aureum). Protein được sử dụng là cytochrome 450 2E1, gen của protein này được lấy từ DNA của thỏ và biểu hiện trên toàn bộ cây khả năng loại bỏ cả benzen và chlorofom trong không khí.

Trong gan động vật có vú, gen nói trên mã hóa một loại enzym có khả năng phân hủy nhiều loại phân tử nhỏ độc hại. enzym lấy oxy từ không khí và oxy hóa benzen, tạo thành hợp chất phenol an toàn hơn để sử dụng cho quá trình tăng trưởng của cây. Trong khi đó, clorofom bị phân hủy khi có mặt oxy, tạo ra CO₂ và các ion clorua, có thể được cây sử dụng một cách an toàn.

Các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi trong nhà như benzen, formaldehyd, clorofom và etylen điclorua có thể phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau, chẳng hạn khi chúng ta tắm giặt, lưu trữ nhiên liệu, nấu ăn. Tất cả những hợp chất này đều có thể tạo ra nguy cơ gây ung thư.

Để kiểm tra hiệu quả lọc khí của cây biến đổi gen và cây thường xuân thông thường, các nhà khoa học đã đặt chúng vào các ống thủy tinh có chứa khí benzen hoặc clorofom và theo dõi trong 11 ngày. Kết quả cho thấy, khi sử dụng cây biến đổi gen, nồng độ clorofom giảm 82% sau 3 ngày và gần như không phát hiện được sau 6 ngày; còn nồng độ benzen tuy giảm chậm hơn nhưng cũng giảm 75% vào ngày thứ 8.

Nồng độ benzen và clorofom trong các ống thủy tinh thử nghiệm thấp hơn khoảng một triệu lần so với trong không khí. Các chuyên gia về chất lượng không khí tại Đại học Công nghệ Sydney (Úc) cho rằng đây là một bước tiến tuyệt vời để loại bỏ các chất gây ô nhiễm độc hại trong không khí, bước tiếp theo là làm thế nào để áp dụng kết quả nghiên cứu này trong điều kiện thực tế.

Nhưng cây thường xuân biến đổi gen đang đối mặt với một rào cản pháp lí ở Mỹ, vì vậy các nhà khoa học dự định sẽ tìm kiếm đối tác thương mại để phát triển thiết bị làm sạch không khí cho thị trường Canađa.

Phạm Huệ

Theo Chemistry & Industry, 2/2019