VINACHEM

Sau khi dịch cúm do virut corona (COVID-19) bùng phát ở Trung Quốc đã có dấu hiệu bước đầu được kiểm soát, các công ty hóa chất cả ở Trung Quốc và phương Tây đều đang nỗ lực khôi phục hoạt động. Nhiều công ty với cơ sở vận hành tại Trung Quốc đang cố gắng hoạt động trở lại, còn những công ty phụ thuộc vào nguồn cung nguyên liệu từ Trung Quốc đang tìm cách tổ chức lại các tuyến cung ứng.

Tuy nhiên, các chuyên gia phân tích thị trường đang tỏ ra lo ngại về ảnh hưởng của dịch cúm do virut COVID-19 đối với nhu cầu các sản phẩm công nghiệp nói chung cũng như nhu cầu hóa chất nói riêng. Tại Hội nghị bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương G20 ở Arập Xê-út ngày 22/2/2020, Quỹ Tiền tệ quốc tế IMF dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm nay sẽ giảm xuống 5,6%, thấp hơn 0,4% so với dự báo hồi tháng 1. IMF cũng dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ giảm xuống 3,3%, thấp hơn 0,1 % so với dự báo hồi tháng 1. Nhưng các chuyên gia IMF cũng đang xem xét một số kịch bản khác nếu dịch cúm COVID-19 tiếp diễn trong thời gian dài hơn và lây lan ra nhiều nước hơn trên toàn cầu, trong trường hợp đó những hậu quả đối với tăng trưởng kinh tế thế giới sẽ kéo dài và phức tạp hơn.

Các nhà quan sát thị trường đang theo dõi những trường hợp dịch cúm COVID-19 lây lan ở nhiều nơi khác trên thế giới. Điểm nóng mới xuất hiện tại miền Bắc Italia là vấn đề đặc biệt đáng lo ngại đối với ngành sản xuất dược phẩm, vì khu vực này là nguồn cung ứng quan trọng các hóa chất sản xuất dược phẩm.

Nỗ lực khôi phục hoạt động tại Trung Quốc

Từ cuối tháng 2/2020, sau khi số trường hợp lây nhiễm mới ở các khu vực bên ngoài tâm dịch là tỉnh Hồ Bắc đã giảm xuống dưới 10 người/ ngày, ngành hóa chất tại Trung Quốc đang cố gắng khôi phục lại hoạt động. Mặc dù vậy, tình trạng thiếu nhân công, thiếu nguồn cung nguyên liệu và nhu cầu suy yếu đang cản trở những nỗ lực nhằm đưa các nhà máy trở lại hoạt động với công suất cao nhất.

Theo bản tin của ngành công nghiệp hóa chất Trung Quốc, phần lớn các nhà máy hóa dầu lớn ở tỉnh Chiết Giang - trung tâm quan trọng của công nghiệp hóa chất, nằm ở phía đông nam Hồ Bắc - đã khôi phục hoạt động từ ngày 19/2/2020. Do ảnh hưởng của chuỗi cung ứng phân tán, các nhà máy tại đây chỉ đạt công suất vận hành 40-70%, nhưng có thể đạt công suất trên 70% vào đầu tháng 3.

Nhìn chung, các nhà quan sát cho rằng các nhà máy lọc dầu và các công ty sản xuất hóa chất cơ bản quy mô lớn (phần lớn có liên quan đến các tập đoàn thuộc sở hữu nhà nước như Sinopec hoặc PetroChina) đang quay trở lại hoạt động dễ dàng hơn, một phần do nhiều công nhân của họ sống ở các địa phương gần nhà máy. Trái lại, những công ty sản xuất hóa chất tinh khiết và hóa chất chuyên dụng, phần lớn thuộc sở hữu tư nhân, chỉ đạt tỷ lệ khôi phục hoạt động thấp hơn vì phải dựa vào công nhân di cư, nhiều người trong số đó vẫn đang ở quê nhà của mình hoặc bị cách ly khi quay trở về nhà máy sau khi kỳ nghỉ Tết Nguyên đán.

Những khảo sát mới đây cho thấy, tình trạng thiếu lao động, nhu cầu giảm và các biện pháp phong tỏa giao thông là những vấn đề chính ảnh hưởng đến các nhà sản xuất và các công ty hậu cần trên khắp đất nước.

Tuy các công ty sẽ vượt qua các vấn đề về hậu cần, nhưng một chuyên gia tư vấn tại Công ty Wood Mackenzie cho rằng tình trạng thiếu nhu cầu do tác động của dịch cúm COVID-19 sẽ ảnh hưởng đến công nghiệp hóa dầu Trung Quốc nhiều hơn so với trong thời kỳ dịch SARS năm 2003. Trong khi đó, nhu cầu đối với những nguyên liệu cần sử dụng để phòng ngừa dịch bệnh sẽ không đủ để bù lại. Ví dụ, chỉ cần 4 gam sợi polypropylen với điểm nóng chảy cao là đủ để sản xuất một mặt nạ phẫu thuật.

Tác động đối với công nghiệp hóa chất phương Tây

Các công ty hóa chất châu âu hiện đã có những đánh giá sơ bộ về tác động của dịch cúm COVID-19 đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của mình.

Công ty Covestro chuyên sản xuất polyuretan ước tính, dịch cúm COVID-19 sẽ làm lợi nhuận quý I/2020 của mình giảm khoảng 65 triệu USD. Công ty đã có thể duy trì hoạt động của các nhà máy ở Trung Quốc nhưng với tỷ lệ vận hành công suất thấp hơn. Theo giám đốc Công ty, tình hình hậu cần vẫn là một thách thức lớn, rất khó tìm được đủ người lái xe tải để vận chuyển nguyên liệu và sản phẩm. Cho dù Công ty có khả năng duy trì sản xuất nhưng vẫn cần những người lái xe tải để vận chuyển sản phẩm đến khách hàng.

Giám đốc Công ty Clariant chuyên sản xuất hóa chất chuyên dụng của Thụy Sĩ cho biết, các cơ sở của Công ty tại Trung Quốc đã phải đóng cửa vài tuần. Công ty dự kiến doanh thu tháng 1 và tháng 2 sẽ giảm nhiều so với cuối năm 2019. Hơn nữa, không ai có thể biết tình hình này ở Trung Quốc sẽ tiếp tục bao lâu.

Một lo ngại mới đang nổi lên đối với ngành sản xuất hóa chất dược phẩm là sự gia tăng các trường hợp nhiễm bệnh tại Italia - nguồn cung ứng quan trọng các thành phần hoạt tính dược phẩm. Nhưng công ty Flamma chuyên sản xuất các thành phần hoạt tính dược phẩm tại nhà máy ở gần Milan, phía Bắc Italia, đã thông báo với khách hàng rằng hoạt động tại nhà máy của mình không bị gián đoạn, mặc dù chính quyền đã đóng cửa các trường học và các địa điểm gặp gỡ công cộng khác tại vùng Lombardy, phía Bắc Italia.

Theo Giám đốc Công ty Flamma, hiện không có những tác động lớn đối với hoạt động tại các cơ sở của Công ty nằm bên ngoài khu vực 11 thị trấn đang bị phong tỏa ở Italia. Công ty đã áp dụng một số biện pháp phòng ngừa cần thiết, ví dụ thay thế các cuộc họp trực tiếp bằng các hội nghị video trực tuyến. Công ty cũng áp dụng các quy tắc chặt chẽ đối với xe giao hàng và công nhân bảo dưỡng ra vào nhà máy.

Công ty FIS nằm ở Vicenza, cách Venice 75 km, cũng đang vận hành hết công suất, chỉ có 1 công nhân buộc phải ở nhà để cách ly theo yêu cầu của các quan chức địa phương. Công ty cũng áp dụng các giải pháp về họp trực tuyến.

Giám đốc Công ty FIS cho rằng, dịch cúm COVID-19 đã phơi bày tính dễ tổn thương của chuỗi cung ứng lớn, do các công ty phương Tây dựa nhiều vào nguồn cung nguyên liệu từ châu á, đặc biệt là Trung Quốc.

Nhưng nhìn chung, các nhà sản xuất các thành phần hoạt tính dược phẩm - phần lớn dựa nhiều vào nguồn cung nguyên liệu từ Trung Quốc - thông báo tác động đối với các nhà máy ở châu âu là không lớn. Những công ty có nhà máy ở Trung Quốc mà chính phủ yêu cầu đóng cửa trong tháng trước thì nay đã lại hoạt động trở lại.

Công ty Lonza, nhà sản xuất dược phẩm quy mô lớn của Thụy Sĩ, ngày 25/2 cho biết hai nhà máy sản xuất các thành phần hoạt tính dược phẩm tại Quảng Châu và Tô Châu (Trung Quốc) đang hoạt động, tuy gặp chậm trễ trong việc nhận nguyên liệu. Trong một số trường hợp, Công ty đã tìm kiếm các tuyến hậu cần thay thế để đảm bảo vận chuyển nguyên liệu kịp thời.

Công ty Lonza cho biết, nguồn cung nguyên liệu từ Trung Quốc đến tổ hợp sản xuất chính của mình ở Visp (Thụy Sĩ) không bị ảnh hưởng. Công ty đang theo dõi sát tình hình đối với từng loại nguyên liệu và tìm kiếm nguồn cung thay thế nếu có thể.

Ngày 12/2/2020, Công ty nghiên cứu và sản xuất các thành phần hoạt tính dược phẩm WuXiappTec tại Thượng Hải công bố vào cuối kỳ nghỉ Tết âm lịch kéo dài đã khôi phục hoạt động tại tất cả các địa điểm của mình ở Trung Quốc, ngoại trừ 1 địa điểm nằm trong tâm dịch Vũ Hán.

Một số giám đốc điều hành các công ty lo ngại những trở ngại về giao thông đang làm gián đoạn nguồn cung nguyên liệu từ Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận nguồn cung nguyên liệu từ các nơi khác, vì nhiều nhà sản xuất hóa chất ở các nơi khác cũng phụ thuộc vào nguyên liệu ban đầu ở Trung Quốc. Vận chuyển qua biên giới hiện gặp rất nhiều khó khăn vì khi quay trở về những người lái xe sẽ phải bị cách ly. Theo đánh giá của một số công ty, tác động của tình trạng thiếu hụt trong chuỗi cung ứng sẽ gây ra phản ứng dây chuyền trong 2 hoặc 3 tháng tới.

TN

Theo Chemical & Engineering News, 2/2020