VINACHEM

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhiều lần đe dọa sẽ rút khỏi Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) vì cho rằng Mỹ đã phải chịu nhiều thua thiệt trong Hiệp định này, ông gọi đây là “Vụ giao dịch thương mại tồi tệ nhất từ trước đến nay”. Hiệp định NAFTA được ký năm 1994 giữa Mỹ, Canađa và Mêhicô, dưới thời cựu Tổng thống Bill Clinton.

Trong chiến dịch tranh cử năm 2016, Donald Trump đã tuyên bố công ăn việc làm cho người Mỹ là ưu tiên số 1 của mình. Nay Tổng thống Mỹ cho rằng nhiều công ăn việc làm trong ngành công nghiệp Mỹ đã bị mất đi do các hiệp định thương mại như NAFTA và Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Tuy nhiên, trên thực tế ngành công nghiệp hóa chất đã chứng minh cho sự thành công của Hiệp định NAFATA - trong thời gian từ 1994 đến 2014, thương mại hóa chất giữa các nước tham gia NAFTA đã tăng gấp ba, từ 20 tỷ USD lên 63 tỷ USD. Hơn nữa, Mỹ hiện đang đạt thặng dư cao trong thương mại hóa chất với Canađa và Mêhicô - đây cũng là hai thị trường lớn nhất cho hóa chất xuất khẩu của Mỹ.

Hội đồng hóa chất Mỹ (ACC) - tổ chức đại diện cho quyền lợi của tất cả các công ty hóa chất lớn của Mỹ như DuPont, Eastmann Chemical và ExxonMobil Chemical - đã lên tiếng phản đối ý định của Tổng thống Donald Trump rút khỏi NAFTA sau 5 năm. ACC kêu gọi chính phủ Mỹ cập nhật và duy trì Hiệp định này vì đây là cơ hội để các nhà sản xuất tiếp tục gỡ bỏ các hàng rào thuế quan và tạo ra hiệu quả lớn hơn cho chuỗi cung ứng hàng hóa. Mong muốn của các nhà sản xuất hóa chất Mỹ là tận dụng lợi thế của cuộc cách mạng khí đá phiến hiện nay và đảm bảo khả năng tiếp cận những thị trường quan trọng đối với xuất khẩu hóa chất của Mỹ.

Khi các cuộc đàm phán về việc điều chỉnh Hiệp định NAFTA bắt đầu, các nhà sản xuất hóa chất Mỹ đã tìm cách tư vấn cho chính quyền của Tổng thống Donald Trump về việc cập nhật Hiệp định.

Trong buổi làm việc ngày 28/6/2017 trước ủy ban Thương mại quốc tế của Bộ Thương mại Mỹ, các chuyên gia Hội đồng hóa chất Mỹ lưu ý rằng Mỹ có thặng dư thương mại lớn và đang ngày càng tăng trong hóa chất công nghiệp, hiện ở mức 28,2 tỷ USD, trong đó chỉ riêng thặng dư thương mại hóa chất với Canađa và Mêhicô đã lên đến 16,5 tỷ USD. Theo các chuyên gia, thặng dư thương mại hóa chất của Mỹ có thể sẽ còn tăng đáng kể do sản lượng gia tăng từ các nhà máy hóa chất mới xây dựng tại đây với vốn đầu tư hơn 185 tỷ USD sắp được đưa vào vận hành.

Một báo cáo của ACC ước tính, với nguồn nguyên liệu khí đá phiến sẵn có và giá rẻ, xuất khẩu các hóa chất như polyme, chất dẻo, nhựa, hóa chất chuyên dụng của Mỹ sẽ tăng gấp đôi, từ mức 60 tỷ USD trong năm 2014 lên 123 tỷ USD vào năm 2030.

Khi sản lượng gia tăng, các sản phẩm hóa chất của Mỹ không thể được tiêu thụ hết trên thị trường nội địa. Để tăng tối đa ưu thế cạnh tranh, điều quan trọng cơ bản đối với các nhà sản xuất là tăng cường và mở rộng khả năng tiếp cận các thị trường nước ngoài quan trọng.

ACC cũng nhấn mạnh nhu cầu cập nhật Hiệp định NAFTA cho kỷ nguyên internet thông qua việc hỗ trợ thương mại trên nền tảng kỹ thuật số, đồng thời thiết lập sự bảo vệ mạnh hơn cho các dòng dữ liệu xuyên biên giới vì đây là thành phần quan trọng thiết yếu của chuỗi giá trị toàn cầu.

Về khía cạnh công ăn việc làm, một nghiên cứu của Viện Kinh tế quốc tế Peterson tại Washington (Mỹ) đã kết luận rằng mỗi năm nước Mỹ chỉ mất ròng khoảng 15.000 việc làm do ảnh hưởng của Hiệp định NAFTA - nhưng cứ mỗi việc làm bị mất đi này lại làm lợi cho nền kinh tế khoảng 450.000 USD nhờ năng suất lao động tăng và giá tiêu dùng thấp hơn. Mặt khác, Canađa và Mêhicô mua khoảng 1/5 hàng hóa sản xuất tại Mỹ, qua đó hỗ trợ việc làm cho hơn 2 triệu công nhân trong các ngành sản xuất của Mỹ.

HS

Theo Chemical & Engineering News, 9/2017