VINACHEM

Chỉ mới cách đây 5 năm giá urê vẫn còn vượt ngưỡng 600 USD/ tấn. Năm 2008, giá của loại phân bón này đạt đến 800 USD/tấn vào thời kỳ đỉnh cao.

Nay thì tất cả các thị trường phân đạm đều đi xuống.

Giá urê đã giảm xuống dưới 200 USD/ tấn, mức thấp nhất trong hơn một thập niên nay. Urê là sản phẩm phân bón chính trên thế giới nhưng nguồn cung dư thừa trên toàn cầu đang gây áp lực xuống giá đối với loại phân đạm này, kéo theo giá của nhiều sản phẩm phân đạm khác giảm theo.

Xu hướng giảm giá

Đặc biệt, giá urê tại Vùng Vịnh Mêhicô của Mỹ tiếp tục bị kéo xuống thấp, ngay cả khi so với giá urê đã thấp trên toàn cầu. Nguồn cung urê đưa đến vùng này đang vượt quá nhu cầu, trong khi đó lại không được điều chỉnh theo sản lượng phân đạm gia tăng của Mỹ. Trong thời gian qua, sản xuất phân đạm tại Mỹ đã được hỗ trợ mạnh nhờ cuộc cách mạng khí đá phiến, vì năng lượng là yếu tố then chốt đối với các nhà sản xuất phân đạm.

Tháng 7/2017, urê được bán với giá khoảng 170 USD/tấn trên thị trường bán sỉ ở vùng Vịnh Mêhicô của Mỹ. Đây là mức giá thấp nhất trong 15 năm qua.

Hơn nữa, có thể nói đây là một xu hướng suy giảm điển hình. Một số chuyên gia thị trường dự báo giá urê sẽ tiếp tục duy trì ở mức thấp cho đến cuối năm 2019.

Tuy giá mà người nông dân phải trả cho urê cao hơn giá bán lẻ do cộng thêm chi phí vận chuyển và lưu kho, nhưng giá của loại vật tư nông nghiệp này sẽ tiếp tục tương đối rẻ cho đến khi cân bằng cung cầu được lập lại.

Đầu năm nay, nguồn dự trữ urê tại Mỹ đã được bổ sung đầy đủ để chuẩn bị cho nhu cầu của vụ xuân, nhưng sau đó thời tiết ẩm ướt đã buộc nông dân ở nhiều khu vực phải trì hoãn việc bón phân, vì vậy lượng tiêu thụ thực tế đã trải rộng trong một thời gian dài.

Trong bối cảnh đó, đứng trước tình trạng không còn kho chứa urê, nhiều nhà kinh doanh phân bón đã tiến hành thanh lý sản phẩm với giá thấp nhằm mục đích giảm lượng hàng tồn kho.

Xu hướng gia tăng công suất

Công ty Yara International - nhà sản xuất phân đạm lớn nhất thế giới với trụ sở tại Oslo (Na Uy) - cho rằng, tuy xuất khẩu phân đạm của Trung Quốc yếu hơn (giảm 32%, xuống còn 11,3 triệu tấn trong năm tài chính 2016/ 2017), nhưng nguồn cung trên thị trường đã được bù lại bởi sản lượng gia tăng ở các nước khác.

Theo Yara International, những đợt tăng công suất urê với quy mô lớn ở bên ngoài Trung Quốc đang gây áp lực lên giá urê toàn cầu, khi những sản phẩm này thay thế cho hàng xuất khẩu từ Trung Quốc.

Đặc biệt, sản lượng urê nội địa của Mỹ hiện đang tăng cao do một số nhà máy mới đã bắt đầu đi vào vận hành.

Các nhà sản xuất Mỹ đã đầu tư xây dựng những nhà máy mới này cách đây 3-4 năm, khi giá phân bón đang ở mức cao. Nhưng nay những nhà máy đó đang góp phần gây ra tình trạng dư thừa công suất.

Nhìn chung, các nhà sản xuất urê toàn cầu thường có xu hướng đánh giá quá cao thị trường khi nhu cầu đang ở mức cao, do đó cứ khoảng 1 thập niên lại xảy ra 1 chu kỳ tăng giá và rớt giá mạnh.

Công ty Yara International dự báo, áp lực giảm giá urê sẽ tiếp tục kéo dài cả sang năm 2018 do nhiều nhà máy mới sẽ tiếp tục được đưa vào vận hành trong những tháng tới.

Theo Yara International, công suất urê trên thế giới (không kể Trung Quốc) trong năm 2017 này sẽ tăng thêm tổng cộng 8,1 triệu tấn, cao hơn nhiều mức gia tăng nhu cầu khoảng 3 triệu tấn/năm.

Với 2,4 triệu tấn công suất mới, Mỹ sẽ dẫn đầu các nước tăng công suất urê, tiếp theo sau là Iran với mức tăng công suất 1,4 triệu tấn.

Năm 2016, công suất urê toàn cầu cũng đã tăng thêm 3,6 triệu tấn, dẫn đầu là Mỹ với 1,0 triệu tấn.

Sản xuất urê tại Trung Quốc

Hiện tại, Trung Quốc là nước sản xuất urê với chi phí cao nhất. Vì vậy, có khả năng quốc gia này sẽ phải tiến hành các biện pháp hợp lý hóa sản xuất bằng cách cắt giảm sản lượng.

Trong khi giá urê trên thị trường thế giới giảm thì giá urê tại Trung Quốc thời gian qua lại tăng nhẹ và hiện duy trì ở 230 USD/tấn do giá than tăng. Giá urê xuất khẩu của Trung Quốc cũng cao hơn cách đây 1 năm.

Sản xuất urê tại Trung Quốc có chi phí cao vì quốc gia này chủ yếu sử dụng nguyên liệu than để sản xuất phân bón, trong khi nhiều nước khác sử dụng khí thiên nhiên làm nguyên liệu.

Khí thiên nhiên hiện đang rẻ hơn than, đặc biệt là ở Trung Quốc. Tại đây, chính phủ cũng đang tìm cách giảm ô nhiễm môi trường và đang gây áp lực thực sự lên ngành khai thác than.

HV

Theo Chemistry & Industry, 7/2017