VINACHEM

Theo truyền thống từ trước đến nay, giá hai loại sản phẩm phân đạm là urê và amoni clorua thường tăng giảm cùng chiều, trong đó giá urê thường cao hơn do có hàm lượng đạm cao hơn và thích hợp hơn đối với nhiều loại cây trồng.

Tuy nhiên, các dữ liệu thực tế hiện nay cho thấy giá urê và amoni clorua đã tách rời nhau từ khoảng năm 2014. Vào thời gian đó, giá urê đã tăng lên trong khi giá amoni clorua yếu đi. Sau đó, khi giá urê quay đầu giảm trở lại trong năm 2015 thì giá amoni clorua lại không đi theo xu hướng giảm như vậy. Theo Công ty phân tích thị trường IHS Chemical, đây là một tình huống mới trên thị trường quốc tế và các chuyên gia đang bắt đầu phân tích những yếu tố đứng phía sau nó.

Tác động của khí đá phiến

Hoạt động đầu tư vào lĩnh vực sản xuất urê thường gia tăng sau khi giá năng lượng xuống thấp. Khi Trung Quốc có lợi thế về chi phí sản xuất nhờ giá than thấp so với giá khí thiên nhiên ở Bắc Mỹ và châu Âu, quốc gia này đã đầu tư mạnh vào sản xuất urê, dẫn đến tình trạng đóng cửa một số nhà máy tại châu Âu và Bắc Mỹ.

Nhưng từ năm 2007, sự trỗi dậy của sản xuất khí đá phiến tại Bắc Mỹ, đặc biệt là Mỹ, đã giúp giảm giá khí thiên nhiên ở khu vực này. Xét theo yếu tố giá năng lượng, việc đầu tư vào sản xuất hóa chất tại Mỹ lúc này có lợi hơn ở Trung Quốc. Khí đá phiến đã khuyến khích hoạt động đầu tư sản xuất nhiều loại hàng hóa tại Mỹ, trong đó có cả urê. Trong khi đó, đầu tư vào các dự án urê tại Trung Quốc đã chậm lại.

Điều đó có nghĩa là, tuy trước đây phải nhập khẩu ròng các sản phẩm phân bón nhưng Mỹ đang dần trở nên tự cung tự cấp đối với mặt hàng này và các nhà sản xuất urê Trung Quốc không thể tiếp tục dựa vào thị trường Bắc Mỹ để đảm bảo đầu ra cho xuất khẩu urê của mình. Tình hình này đã buộc các nhà sản xuất Trung Quốc phải tìm kiếm những thị trường xuất khẩu khác. Hiện nay, ấn Độ và Đông Nam á đang trở thành cơ hội để Trung Quốc xuất khẩu urê của mình. Nhưng ở những thị trường này urê sản xuất tại Trung Quốc cũng phải cạnh tranh mạnh mẽ với urê sản xuất tại các khu vực khác có nguồn cung năng lượng giá thấp, đặc biệt là Trung Đông.

Tình trạng dư thừa công suất urê và cạnh tranh giành thị trường xuất khẩu đã trở thành những yếu tố gây ra áp lực giảm giá urê trên toàn thế giới. áp lực này càng trở nên gay gắt hơn đối với các nhà sản xuất urê Trung Quốc, vì trong thập niên qua Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào các nhà máy urê mới, mặc dù tốc độ triển khai các dự án trong thời gian qua đã chậm lại.

Cơ hội mới đối với amoni clorua

Tại Trung Quốc, amoni clorua là sản phẩm phụ trong sản xuất xút-clo theo quy trình Hou (do nhà hóa học Trung Quốc Hou Debang phát triển vào thập niên 1930). Amoni clorua có hàm lượng đạm thấp hơn và thông thường cũng có giá thấp hơn urê, nhưng nó tan trong nước tốt hơn.

Amoni clorua thường không được vận chuyển đi xa do hàm lượng đạm quá thấp. Mặt khác, phần lớn cây trồng không chịu được clo trong thành phần clorua của sản phẩm này. Điều đó khiến cho amoni clorua chỉ thích hợp cho thị trường phân bón Trung Quốc, đặc biệt là các tỉnh sản xuất lúa gạo phía Nam nước này. Vì vậy, phần lớn amoni clorua sản xuất tại Trung Quốc đều được tiêu thụ trên thị trường nội địa. Chỉ khoảng 5-10% lượng amoni clorua được xuất khẩu sang các nước châu á như Malayxia và Việt Nam, nơi mà người nông dân cần phân đạm giá thấp để trồng lúa hoặc sử dụng amoni clorua ở một phạm vi nhất định khi trồng cọ lấy dầu.

Giá sôđa thời gian qua cũng đã giảm, nhưng khi phân tích kết hợp với amoni clorua chúng ta thấy một xu hướng mới đang nổi lên. Thông thường, amoni clorua được bán như sản phẩm phụ trong sản xuất sôđa để bổ sung cho kết quả tài chính của các nhà sản xuất sôđa. Nhưng do giá sôđa đã giảm thấp, nay các nhà sản xuất Trung Quốc sẽ không muốn giảm giá amoni clorua, đặc biệt khi họ có thị trường cho sản phẩm này để thay thế một phần urê. Giá amoni clorua sẽ còn được hỗ trợ cho đến khi nhu cầu đối với sản phẩm này tại Trung Quốc vẫn còn và nhu cầu tại châu á tiếp tục gia tăng.

LH

Theo Chemweek, 10/2016