VINACHEM

Liệu một làn sóng gia tăng công suất Etylen ở các khu vực trên thế giới có diễn ra trong những năm tới, tương tự như những gì đã diễn ra trước đây ở Trung Đông, châu á và hiện nay ở châu Mỹ ?

Theo các chuyên gia của Công ty phân tích thị trường IHS Markit (Anh), trong 3-5 năm tới nhu cầu etylen toàn cầu sẽ tiếp tục duy trì xu hướng tăng trưởng cao. Xu hướng này dựa trên một số động lực cơ bản sau:

- Kinh tế toàn cầu duy trì ở trạng thái tốt.

- Những thay đổi trong lĩnh vực chế biến chất dẻo tái chế tại Trung Quốc.

- Việc thực thi chính sách môi trường dẫn đến việc đóng cửa một số nhà máy có phát thải CO2 cao.

- Sự gia tăng thu nhập của một lượng lớn dân chúng toàn cầu, đặc biệt là ở các nước đang phát triển.

Theo IHS Markit, tăng trưởng nhu cầu etylen sẽ nằm trong phạm vi 6,5 triệu tấn/ năm. Để đáp ứng nhu cầu này, thế giới sẽ cần bổ sung 7,0 triệu tấn công suất mỗi năm với giả thiết tỷ lệ vận hành công suất đạt mức ổn định gần 90%.

Sự tăng trưởng công suất như trên sẽ phải được đáp ứng bằng các nhà máy sản xuất etylen mới, do công suất trong thời gian 2016/ 2017 chỉ đủ để đáp ứng nhu cầu. Nhìn chung, thế giới sẽ không thể dựa vào các nhà máy hiện có để giải quyết tình trạng thiếu nguồn cung etylen. Các nhà máy mới sẽ cần được xây dựng để đáp ứng sự tăng trưởng của nhu cầu và tạo nguồn cung đệm dự trữ trong những trường hợp nhu cầu tăng mạnh khác thường. Nếu chỉ xây dựng các nhà máy crăcking etan, chúng ta sẽ cần 5 nhà máy mới với công suất 1,5 triệu tấn/năm.

Tiêu chí đầu tư

Những tiêu chí để xác định địa điểm xây dựng nhà máy etylen mới là:

- gần nguồn nguyên liệu với chi phí sản xuất thấp.

- gần khu vực có nhu cầu cao để hỗ trợ khả năng tiêu thụ.

- các khu vực có chi phí xây dựng rẻ.

- các khu vực có sự hỗ trợ pháp lý, chính trị và xã hội đối với khả năng đầu tư dài hạn.

Những dự án ít rủi ro nhất sẽ cần đáp ứng tất cả những tiêu chí trên, nhưng nếu chỉ đáp ứng 2 hoặc 3 trong số 4 tiêu chí thì cũng có thể đủ để xem xét quyết định đầu tư.

Xét theo 4 tiêu chí nêu trên, có thể dự báo làn sóng đầu tư công suất etylen mới sẽ đến từ Trung Quốc. Trên thực tế, khoảng 1/3 các nhà máy etylen mới được xây dựng trên toàn cầu trong 10 năm tới sẽ được xây dựng ở Trung Quốc.

Địa điểm đầu tư Trung Quốc

Là quốc gia nhập khẩu năng lượng hàng đầu thế giới, Trung Quốc thiếu động lực đầu tiên trong số 3 động lực quyết định nói trên, đó là lợi thế về nguyên liệu. Trung Quốc có trữ lượng than rất lớn, nhưng các công nghệ chuyển hóa nguyên liệu này thành hóa chất chỉ có thể khả thi nếu giá dầu mỏ duy trì ở mức cao và tác động môi trường của công nghệ chuyển hóa than phải được cải thiện mạnh.

Về mặt nhu cầu, Trung Quốc là quốc gia nhập khẩu etylen và dẫn xuất etylen ở quy mô rất lớn. Chỉ riêng trong năm 2017 Trung Quốc đã nhập 2 triệu tấn etylen monome, 13 triệu tấn polyetylen, 3 triệu tấn styren và 8 triệu tấn monome glycol. Tuy Trung Quốc đã bổ sung thêm nhiều công suất etylen trong thập niên qua và sẽ tiếp tục tăng công suất trong tương lai, nhưng khả năng tự cung tự cấp đối với etylen vẫn còn thấp - chỉ khoảng 50-60%. Trong khi đó, nhu cầu nội địa tại Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng. Để đáp ứng nhu cầu nội địa và trên toàn cầu, Trung Quốc sẽ cần phải tăng cường đào tạo và sử dụng lao động giá rẻ cho mục đích nâng cấp các dẫn xuất etylen thành sản phẩm hoàn thiện.

Về mặt pháp lý, chính trị và xã hội, các điều kiện tại Trung Quốc đang tiếp tục được cải thiện. Đầu tư mới trong lĩnh vực hóa chất đang được các công ty tư nhân thực hiện nhiều hơn so với các công ty nhà nước. Thị trường Trung Quốc đã trở nên mở cửa hơn, cùng với lực lượng lao động rất lớn có thể làm việc trong lĩnh vực hóa dầu.

Chi phí xây dựng thấp là một lợi thế khác có thể bù đắp cho bất lợi của Trung Quốc về chi phí nguyên liệu cao. Với lực lượng lao động lớn, năng lực công nghệ được cải thiện và nguồn tài nguyên khoáng sản lớn, Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng tỷ lệ nội địa hóa ở các nhà máy hóa dầu quy mô lớn. ưu điểm này kết hợp với sự tiến bộ nhanh chóng của kỹ năng lao động là yếu tố khiến cho chi phí xây dựng nhà máy tại Trung Quốc chỉ bằng gần một nửa so với một nhà máy tương tự ở khu vực vùng vịnh Mêhicô của Mỹ. Đây là điểm cộng rất lớn cho Trung Quốc.

Bên cạnh lợi thế về chi phí đó, Trung Quốc đang trải qua quá trình xây dựng nhiều ngành công nghiệp phụ trợ với quy mô lớn chưa từng thấy.

Tuy nhiên, Trung Quốc không phải là khu vực duy nhất có tiềm năng mở rộng công suất etylen. Một số khu vực khác cũng đáp ứng một số tiêu chí trong các tiêu chí nêu trên, cụ thể là ấn Độ với thị trường tiêu thụ rất lớn, Bắc Mỹ và Trung Đông có nguồn nguyên liệu dồi dào, Nam Mỹ cũng có một số lợi thế về nguyên liệu và nhu cầu, châu Phi có lợi thế về nhu cầu và nguyên liệu.

HV

Theo IHS Markit, 8/2018