VINACHEM

Hiện tượng huỳnh quang và lân quang (một dạng huỳnh quang trễ) khiến cho vật liệu phát ra ánh sáng đơn sắc. Nay các nhà khoa học Trung Quốc đã phát hiện hợp chất đơn đầu tiên có thể đổi màu sau khi phát sáng. Hiện tại, để đạt được hiệu ứng tương tự các nhà nghiên cứu cần phải chế tạo vật liệu từ một số phân tử lân quang khác nhau.

Phân tử mới phát hiện là hợp chất thơm mạch thẳng đối xứng 4,4’ bis(N carbazolyl) 1,1’ biphenyl (CBP). Khi được chiếu ánh sáng cực tím, hợp chất này có màu xanh nhạt. Nhưng sau khi ánh sáng cực tím tắt đi thì hợp chất phát ra ánh sáng màu xanh rồi chuyển sang màu tía, sau đó chuyển sang màu da cam rồi tắt dần.

Nguyên nhân của hiệu ứng trên là hiện tượng huỳnh quang trễ, được kích hoạt bằng nhiệt trong phạm vi sóng ánh sáng xanh, kết hợp với lân quang đỏ-da cam. Trong khi lân quang đỏ-da cam là tính chất của các phân tử riêng rẽ, hiện tượng huỳnh quang trễ lại bắt nguồn từ tương tác giữa các phân tử trong tinh thể. Khi tinh thể được nghiền thành bột vô định hình hoặc khi hợp chất được hòa tan trong dung môi, hiện tượng phát sáng sau khi tắt ánh sáng cực tím sẽ biến mất.

Kết hợp với một dẫn xuất diphenylantraxen, CBP có thể tạo ra những đặc điểm chống làm giả tốt hơn cho các tờ tiền giấy hoặc các giấy tờ khác cần có nhãn an ninh. Nếu được chiếu ánh sáng cực tím, các biểu tượng của nhãn an ninh sẽ hiện lên do anthraxen tương tác với ánh sáng huỳnh quang của CBP. Khi ánh sáng cực tím tắt đi, anthraxen mất hoạt tính và quá trình tự phát sáng sau đó của CBP sẽ hiển thị các biểu tượng đã đổi màu khác đi.

LH

Theo ChemistryWorld, 2/2020