VINACHEM

Trong những năm qua, giá nguyên liệu phân bón trên thị trường thế giới đã không ngừng phát triển theo xu hướng đi lên. Nguyên nhân cơ bản của xu hướng tăng giá này là tiêu thụ phân bón liên tục tăng trong bối cảnh dân số thế giới ngày càng lớn kéo theo nhu cầu lương thực thực phẩm, trong khi đó ngành nông nghiệp tại châu á và châu Phi đang phát triển mạnh, tiêu thụ phân bón đạt những mức cao chưa từng thấy trong lịch sử. Hơn nữa, thị trường đang trải qua thời kỳ tăng trưởng nguồn cung một cách hạn chế, chủ yếu dựa trên nguồn cung từ Trung Quốc, Nga, Belarut, Canađa. Kết quả là giá phân kali đã tăng mạnh 25% trong năm 2018, lên đến hơn 350 USD/tấn.

Trong lúc này, các nguồn tin trong ngành dự báo giá phân kali sẽ tiếp tục tăng do xu hướng cung cầu hiện nay sẽ duy trì. Ví dụ, trong báo cáo tháng 2/2019 Công ty khai thác đa quốc gia BHP - một trong những công ty sản xuất kinh doanh nguyên liệu hàng hóa lớn nhất thế giới - dự báo tăng trưởng nhu cầu phân kali hàng năm sẽ giữ ở mức 2-3% trong thập niên tới, dẫn đến cầu vượt cung vào giữa thập niên 2020 trong bối cảnh công suất khai thác hiện nay và sắp tới.

Đứng trước tình hình đó, các công ty khai thác quặng kali trên thế giới đang tích cực phát triển nhiều mỏ mới với hy vọng sẽ thu được lợi nhuận từ xu hướng tăng trưởng nhu cầu nói trên.

Những dự án đang được triển khai

Tại Ôxtrâylia, dự án trị giá 216 triệu AUD của Công ty Kalium Lakes mới đây đã vượt qua một trở ngại lớn khi được Cục Môi trường khu vực Miền Tây Ôxtrâylia cho phép bắt đầu hoạt động khai thác. Đồng thời, dự án cũng đã được đảm bảo nguồn hỗ trợ tài chính khi được Công ty Greenstone Ressources đầu tư 20,8 triệu USD và nhận được khoản vay 102 triệu USD từ Công ty bảo hiểm tín dụng Euler Hermes (Đức).

Hơn nữa, thị trường quặng kali Ôxtrâylia sẽ tiếp tục phát triển nhờ tiềm năng tài nguyên của khu vực Lake Way ở miền Trung Tây. Công ty Salt Lake Potash đã có kế hoạch khai thác các tài nguyên quặng kali tại đây. Tháng 3/2019, Công ty công bố đã hoàn thành khảo sát toàn bộ khu vực Lake Way và ước tính tài nguyên khoáng sản của khu vực tăng thêm 73 triệu tấn SOP sau khi áp dụng phương pháp tính toán mới.

Tại Đông Phi, Công ty Danakali đang tiếp tục phát triển dự án Colluli ở Eritrea sau khi ký hợp đồng khai thác vào tháng 2/2017. Công ty cho biết, từ khi được cấp giấy phép khai thác dự án đã phát triển nhanh và đang bước sang giai đoạn xây dựng. Theo ước tính của Công ty Danakali, cho đến nay nguồn tài nguyên đã xác định của dự án là hơn 6 tỷ tấn muối kali. Khu vực này cũng thu hút nhiều nhà sản xuất phân bón lớn như ICL và Yara International.

Trong bối cảnh giá phân kali tăng nhanh, ngay cả nước anh cũng đang nỗ lực tìm cách bắt đầu khai thác trở lại quặng kali và polyhalite ở khu vực North Yorkshire, mặc dù đã đóng cửa nhiều mỏ cách đây vài thập niên. Công ty Sirius Minerals đang tiến hành công việc xây dựng mỏ với vốn đầu tư 3,2 tỷ bảng Anh (bao gồm cả một đường hầm 37 km từ nguồn quặng cho đến cổng mỏ), nhưng dự kiến sẽ không khai thác mẻ quặng đầu tiên trước quý cuối năm 2021.

Dự án Jansen của Công ty BHP

Nhưng kế hoạch khai thác quặng kali tham vọng nhất đang do Công ty BHP thực hiện với mục tiêu sẽ bắt đầu sản xuất tại dự án Jansen trị giá 10 tỷ USD ở Canađa. Thời gian qua, dự án này đã trở thành tâm điểm chú ý của ngành sản xuất phân kali thế giới, không chỉ vì quy mô lớn của nó, mà còn do những đợt ngừng - khởi động nối tiếp nhau.

Trong báo cáo cuối năm 2017, BHP cho biết dự án “đã hoàn thành 75%”, đang hoàn thiện công việc đào và chống giữ hầm lò, sẽ tiếp tục lắp đặt cơ sở hạ tầng và tiện ích thiết yếu trên mặt đất. Nhưng trong báo cáo tháng 3/2019, BHP chỉ công bố: “Mỏ Jansen là một tùy chọn chiến lược quan trọng, chúng tôi tiếp tục khảo sát nhiều cách để tăng tối đa giá trị của dự án, từ nghiên cứu kỹ thuật chi tiết để cải thiện hiệu suất sử dụng vốn cho đến công nghệ thăm dò nhằm mục đích giảm xuống tối thiểu chi phí vận hành”.

Ban đầu, dự án Jansen đã được khởi động như một kế hoạch đầu tư thay thế, sau khi chính phủ Canađa từ chối chấp thuận đề nghị tiếp nhận với giá 39 tỷ USD từ Công ty Potash Corporation (Saskatchewan) vào năm 2010.

Thay cho việc bị mua lại, dự án Jansen đã ra đời với tài nguyên kali ước tính có thể khai thác trong 100 năm. Theo dự kiến ban đầu, dự án sẽ cung cấp mỗi năm 4 triệu tấn quặng kali trong giai đoạn đầu tiên, sau đó tăng lên 12 triệu tấn/năm trong các năm tiếp theo. Nhưng ngay sau khi công việc tại dự án bắt đầu, giá phân kali trên thị trường đã giảm mạnh, buộc Công ty BHP phải giảm tốc độ triển khai các hầm lò sâu dùng để khai thác các vỉa quặng kali nằm sâu dưới lòng đất.

Nay giá phân kali đã quay về mức 525 USD/ tấn của năm 2010, các chuyên gia trong ngành dự báo kế hoạch sản xuất tại dự án Jansen sẽ sớm được khởi động trở lại.

Tuy nhiên, Công ty BHP từ chối không cam kết về một thời hạn cụ thể hoặc cho biết khi nào dự án sẽ bắt đầu khai thác với 100% công suất thiết kế.

Những tuyên bố lấp lửng của BHP gây không ít khó dễ cho các công ty nhỏ hơn muốn tham gia lĩnh vực khai thác quặng kali, vì quy mô lớn của dự án Jansen khiến cho nó có thể dễ dàng đáp ứng hầu hết các nhu cầu mới phát sinh trên thị trường, chỉ để lại rất ít cơ hội cho các nhà sản xuất tiềm năng khác.

HV

Theo World Fertilizer, 5/2019